1917 Tarihli Usûl-i Muhâkeme-i Şer`iyye Kararnâmesi ve tahlili

Abstract

Araştırma konusu 1917 tarihli Usul-i Muhakeme-i Şer'iyye Kararnamesi odağındaözellikle Tanzimat sonrası ortaya çıkan batılılaşmanın da tesiriyle Osmanlıhukukundaki değişikleri de ele alarak, Şer'iye mahkemeleri yanı sıra ortaya çıkan yeniyargı düzenlerini ele almaktadır. Bu çerçevede özellikle Nizamiye mahkemelerinoluşmaya başladığını ve zaman içerisinde birçok alanda olduğu gibi yargılama alanındada ikili bir durumun meydana geldiğini görüyoruz. Şer'iye mahkemeleri ele alınırkenİslâm yargılama hukuku ve Osmanlı tatbikatı da konu edinilmiştir. Şer'iyemahkemelerinin yargılama düzeninde tez konusu Kararname öncesi de birçokdüzenlemenin parçalı olarak yer aldığı görülür. Kararname konuyu bütüncül açıdandüzenlemiş, ancak birçok maddesinde batı hukuku tesiriyle hazırlanmış Usul-iMuhakeme-i Hukukiye Kararnamesi atıfda bulunmuştur.

The subject of the research, which deals with the changes in the Ottoman law withthe effect of the westernization which emerged after Tanzimat especially in thefocus of the Decree of the `Usul-i Muhakeme-i Şer'iye Kararnamesi` dated 1917,deals with the new courts as well as the Sharia courts. In this context, we see thatespecially Nizamiye courts have started to be formed and in the course of time,there has been a dual situation in the jurisdiction as well as in many areas with thedevelopment of a separate judiciary. Islamic juristiction law and Ottomanexercises were also considered while handling Sharia courts. It is seen that manyregulations were included before the 1917 Decree. The Decree regulated the issuein its entirety, but in its many articles referred to the `Usul-i Muhakeme-iHukukiye Kararnamesi`, prepared in accordance with western law.