Antalya Müzesi`nde teşhirde bulunan etnografik tekstil ürünlerinin konservasyon sorunu ve çözüm önerileri

Abstract

Kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan tekstil ürünleri, tarihimizle ilgili önemli ipuçları taşımaktadır. Geleneksel tekstil ürünleri toplumların yaşam tarzlarını, sosyal ve ekonomik statülerini, teknolojik gelişmeleri ve gelenek göreneklerinin yansıtıcı ögelerini barındırmaktadır. Tekstil ürünlerinin günümüze ulaşan örneklerinin az olmasının en büyük nedeni organik yapılarının, taş ve metal gibi diğer materyallere göre bozulmaya daha elverişli olmasıdır. Müzelerde ve özel koleksiyonlarda yer alan tekstil ürünlerine gerekli temizlik ve koruma şartları sağlanırken, ailelerinden kalan tekstil ürünlerini evlerinde muhafaza etmeye çalışan kişiler için uygun şartları sağlamak mümkün olamamaktadır. Temizleme, koruma ve saklama koşullarındaki bilgi eksikliği, fiziki koşulların yetersizliği gibi nedenlerle birçok ürünün sonraki nesillere aktarımı imkansız hale gelmektedir. Türkiye'nin sahip olduğu tekstil mirası göz önüne alındığında, konservasyon ve restorasyon konusunda yapılan çalışmaların yetersizliği görülmektedir. Özellikle tekstil ürünlerinin restorasyonu, alanında uzman elemanların yetersizliği, altyapı ve malzeme eksikliği gibi nedenlerden dolayı tam anlamıyla yapılamamaktadır. Bu şartlar altında çalışan konservasyon ve restorasyon laboratuvarında, konservasyon konusu daha da önem kazanmaktadır. Günümüze ulaşan tekstil ürününün en azından mevcut halini koruyabilmek adına konservasyon çalışmaları ön planda tutulmaktadır. Türkiye'de birçok müzede tekstil konservasyonu laboratuvarı bulunmakta ancak çalışma ve saklama koşullarındaki yetersizlikler konservasyon çalışmalarını sekteye uğratmaktadır. Bu çalışmada Antalya Müzesi Etnografya Bölümü'nde bulunan tekstil ürünlerinin envanteri, depolama ve sergileme koşulları, konservasyon çalışmaları incelenip, örnek tekstil konservasyon laboratuvarları ile birlikte değerlendirilerek problemler tespit edilmiştir. Bu problemlerin çözümü adına öneriler sunarak çalışma tamamlanmıştır.

Textile products, an important part of our cultural heritage, carry important clues about our history. Traditional textile products contain societal lifestyles, social and economic status, technological developments, and reflective perspectives of customs. Organic structures of textile products, more likely to deteriorate than other materials such as stone and metal, cause less samples to reach today. While the necessary cleaning and protection conditions are provided for the textile products in the museums and private collections, it is not possible to provide suitable conditions for those who are trying to keep the textile products left in their families at home. The lack of information in the conditions of cleaning, protection and storage, inadequacy of physical conditions are made impossible to transfer many products to the next generations.In view of Turkey's textile heritage, it is seen that conservation and restoration studies are inadequate. In particular, restoration of textile products cannot be done properly due to lack of specialists in the field, infrastructure and materials. In conservation and restoration laboratories working under these conditions, the conservation issue becomes more important. In order to maintain the present state of the textile product, conservation studies are given particular importance. Textile conservation and restoration laboratories exist in many museums in Turkey, but inadequacies in working and storage conditions cause conservation studies are interrupted.In this study, inventory, storage and exhibition conditions of textile products, conservation studies in the Ethnography Department of Antalya Museum were examined and problems were identified within the sample of textile conservation laboratories. The study has been completed by offering suggestions for solving these problems.