Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın ve yeni medya uygulamaları

Abstract

Biyolojik cinsiyet (sex) kadın ve erkeğin doğuştan getirdikleri cinsiyetlerine gönderme yaparken, toplumsal cinsiyet kavramı (gender) kadın ve erkeğin toplum içerisindeki kadınlık ve erkeklik hallerine gönderme yapmaktadır. Toplumsal bir kurgu olarak ele alınan toplumsal cinsiyet kavramı, kadının ikincil konumunu onaylarken, erkekle kurduğu ilişkiyi iktidar ilişkisi çerçevesinde ele almaktadır. Dolayısıyla kavram, toplum içerisindeki karmaşık ilişkiler ağında inşa edilen kimlikleri tanımlamaktadır. Toplum içerisinde kadının konumunu merkezine alan feminist kuramlar ise bu durumun nedeni ve çözümü üzerine çalışmaktadırlar. Erkekle kadın arasındaki güç ve iktidar ilişkisi -özellikle Türkiye gibi ataerkil toplumlarda- kadına yönelik şiddetin de kaynağını da oluşturmakta, medya aracılığı ile bu şiddet meşrulaştırılmaktadır.Medyada kadın temsilinin, 1970'lerdeki feminist kuramcılar tarafından çalışıldığı, kadının medyadaki temsillerinin dönüşümü için çaba harcandığı bilinmektedir. Çalışmanın çıkış noktası geleneksel medyanın cinsiyetçi söylemler ile kadına yönelik şiddeti doğallaştırdığı, sıradanlaştırdığı, yol gösterdiği ve eril iktidarı daha da güçlendirdiği yönündeki genel kabul görmüş saptamalardır. Çalışma, 1970'lerdeki çabanın bir benzeri olarak, yeni medyada, geleneksel medyadaki stereotip temsillerin, kalıp yargıların ve verili rollerin yıkılabileceği, daha özgürlükçü temsiller ortaya koyabilmenin olanaklılığı ve bu temsillerin dönüşümünün olası olduğuna dair duyulan inançtan hareket etmektedir. Bu çalışma kapsamında; erkek/kadın, mağdur/fail, eril bakış/dişil bakış gibi denklemlerde, güncel görsel üretim teknikleri kullanılarak, izleyiciye seçim şansı sunan anaglif yöntemle, medyanın inşa ettiği cinsiyetçi temsilleri kıracak eserler üretmek amaçlanmıştır.Sonuç olarak çalışmada, yeni medya uygulamaları olan sanal gerçeklik, video haritalama (mapping) ve anaglif gibi güncel tekniklerle eserler üretilerek geleneksel medyada 'öteki' olarak tanımlanan kadını ve bir iktidar göstergesi olarak kadına yönelik şiddeti `deneyimleme` kavramından hareket edilerek, feminist bakış açısı ile eserler üretilmiştir. Bu ve bunun gibi çalışmaların, medyadaki temsillerin dönüşümünün mümkün olduğu hususunda yol gösterici olacağı umut edilmektedir.Anahtar Kelimeler: cinsiyet, toplumsal cinsiyet, yeni medya, anaglif yöntem, video haritalama.

The concept of gender refers to the roles of male and female with in the society; while biological gender refers to the inborn gender of male and female.The concept of gender, which is considered as a social fiction, approves the secondary position of woman and deals with the relations it has with the man in the perspective of power relationships. Hence, the concept defines identities built within the complex structure of relations. Feminist theories centering on the position of women in society are working on the cause and solution of this situation. power and power relations between men and women, in particular, constitute the source of violence against women in patriarchal societies like Turkey, it is this justified violence through the media.It is known that women's representation in the media is studied by feminist theorists in the 1970s, and efforts are made to transform women's representations in the media. The starting point of the study is the generally accepted findings that traditional media have naturalized, ordinary, guided and guided the violence against women through sexist discourses. The study, as a similar effort in the 1970s, is based on the belief that stereotype representations, stereotypes and given roles in the traditional media can be destroyed, the possibility of demonstrating more liberal representations and the transformation of these representations is possible. This scope of work; In the equations such as male / female, victim / perpetrator, masculine point of view / feminine point of view, it is aimed to produce works that will break the sexist representations of the media by using the anaglyph method which gives the audience the choice of using the current visual production techniques.As a conclusion , new media applications such as virtual reality, video mapping and anaglyph are produced by using the latest techniques such as artifacts in the traditional media and the other as a power indicator of experiencing violence against women, acting from the concept of feminist perspective have been produced in this study. It is hoped that this and other studies will provide guidance on the possible transformation of representations in the media.Keywords: sex, gender, new media, anaglyph method, video mapping.