Topkapı Sarayında bulunan evren olgusu içerikli minyatürlerin resim diliyle yorumlanması

Abstract

Evren olgusu, evrenin oluşumu, yaradılış, kozmoloji ve yaşamın varoluşu geçmişten günümüze araştırılan, incelenen, merak uyandıran konular olmuştur. Bu bağlamda, `Topkapı Sarayında Bulunan Evren Olgusu İçerikli Minyatürlerin Resim Diliyle Yorumlanması` başlıklı tez çalışmasında yer alan evren ve yaratılış olgusu konulu minyatürler, Türk sanatı ve Türk mitolojisi çerçevesinde ele alınarak anlatılmıştır. Nakkaş Kazvini'nin 15. ve 16. yüzyıllar arasında üretmiş olduğu `Acaib'ül-Mahlûkat ve Garaibü'l-Mevcudat` adlı coğrafya ve kozmografya kitabı günümüz'de Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde yer almaktadır. A.3632, H.405, H.409 ve R.1088 envanter numaraları ile Topkapı Sarayı Kütüphanesi Arşivleri'nde yer alan `Dünya ve Evren Oluşumları` konulu minyatür yazmalar tez çalışmasının çerçevesini belirleyen başlıkla ilişkilendirilerek araştırmanın merkezini oluşturmaktadır. Tez Çalışmasının Birinci Bölümü; Giriş olarak ile ele alınmıştır.Tez Çalışmasının İkinci Bölümü; Evren Kavramı ve Yaratılışı Olgusu başlığı altında, Evren Kavramı, İnanç Sistemlerinde Evren Kavramı, Mitler ve Türk Mitolojisinde Evren Kavramı ve Kutsal Kitaplarda Yaratılış Olgusu alt başlıkları ile değerlendirilmiştir.Tez Çalışmasının Üçüncü Bölümü; Topkapı Sarayında Bulunan Evren Olgusu İçerikli Minyatürler başlığı altında, Topkapı Sarayı, Topkapı Sarayında Bulunan Kozmoloji Bağlamında Minyatür Örnekleri ve Topkapı Sarayında Bulunan Evren Olgusu İçerikli Minyatürler alt başlıkları ile değerlendirilmiştir.Tez Çalışmasının Dördüncü ve Son Bölümü ise; Topkapı Sarayında Bulunan Evren Olgusu İçerikli Minyatürlerin Resim Diliyle Yorumlanması başlığı altında, Nakkaş Kazvini'nin Evren Olgusu Konulu Minyatürleri ve Uygulama Çalışmaları alt başlıkları kapsamında değerlendirilmiştir. Çalışma süresince araştırma hizmeti kapsamında İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi ile birlikte hareket edilmiştir. Uygulama çalışmaları dolayısıyla Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinden minyatür yazmaların dijital görselleri istenmiş ve görseller tez kapsamında kullanmıştır. Ayrıca araştırma hizmetleri kapsamında belirtilen yazma eserler kütüphaneden alınan araştırma izni ile eserler dijital ortamda görülmüş ve dijital görseller olarak temin edilmiştir.

The phenomenon of the universe, the formation of the universe, creation, cosmology and the existence of life have been intriguing topics that have been investigated and examined from past to present. In this context, the miniatures on the universe and the phenomenon of creation in the thesis titled `Interpreting Miniatures with Universe Phenomenon Contents in the Topkapi Palace with Picture Language` are discussed within the framework of Turkish art and Turkish mythology.The geography and cosmography book titled `Acaib'ül-Mahlûkat and Garaibü'l-Mevcudat` produced by Miniaturist Qazwini between the 15th and 16th centuries is currently in the Library of the Topkapi Palace Museum. The miniature manuscripts titled `the Earth and the Universe Formations`, taking place in the Archives of Topkapi Palace Library under the inventory numbers of A.3632, H.405, H.409 and R.1088, form the centre of the thesis linked to the title defining the framework of it. The First Part of the Thesis is; discussed as the introduction.In The Second Part of the Thesis; the subheadings of the phenomenon of Creation, the concept of the universe, the concept of the universe in belief systems, myths and the concept of the universe in Turkish mythology and the phenomenon of Creation in Holy Books are discussed under the title of the concept of the universe.In The Third Part of the Thesis; the miniatures containing the phenomenon of the universe in the Topkapi Palace, Topkapi Palace, the miniature samples in the context of cosmology in the Topkapi Palace and the miniatures containing the phenomenon of the universe in the Topkapi Palace are discussed.In the fourth and last part of the thesis; the subheadings of the interpretation of the miniatures containing the phenomenon of the universe in the Topkapı Palace, Miniaturist Qazwini's Miniatures on the phenomenon of the universe are discussed within the scope of the Application Studies.During the study, it was acted together with the Provincial Directorate of Culture and Tourism, the Directorate of Topkapi Palace Museum and the Library of Topkapi Palace Museum within the scope of the research service. Due to the inventory studies, digital images of miniature manuscripts were requested from the Library of the Topkapi Palace Museum and the visuals were used within the scope of the thesis. In addition, the manuscripts that were mentioned within the scope of research services were viewed in digital environment with the permission of the research obtained from the library and provided as digital visuals.