Rezerve boyama teknikleri ile indigo, kökboya, kekik posasının giysi koleksiyonunda kullanılması

Abstract

Boyama işlemi, tekstil hammaddesine uygun olarak seçilmekte ve üretim esnasında farklı aşamalarda uygulanabilmektedir. Ürüne istenilen desenin ve rengin kazandırılmasında uygulanan en önemli boyama tekniklerinden biri de rezerve boyamadır (resist dyeing). Rezerve boyama işlemi, kumaş veya iplik üzerinde istenilen bölgelerin uygun rezerve yöntemleri ile saklanarak, boyanın kumaşa veya ipliğe nüfuz etmesi engellenmek sureti ile yapılmaktadır.Tekstil materyaline ve boyarmaddelere göre farklılık gösteren tekniklerin temelinde benzer uygulama özellikleri bulunmaktadır. Coğrafi bölgeler, boyarmadde kaynakları ile desen özelliklerine göre farklı isimler alan rezerve boyama teknikleri, kumaşa ve ipliğe uygulanan yöntemler olarak temelde iki başlık altında detaylı olarak incelenerek, ipek kumaşlar üzerine indigo (Indigofera tinctoria L.), kökboya (Rubia tinctorum L.), kekik (Origanum onites L.) posası kullanılarak uygulamalar yapılmıştır. Geleneksel olarak yüzlerce yıldır uygulanan rezerve boyama teknikleri, maalesef boya uygulamaları konusunda sentetik boyaların esiri olmuş durumdadır. Ortaya çıkan tekstil ürününün özgün değeri bir bütün olarak ele alınmalı ve bütünün en büyük parçası olan doğal boyalar ihmal edilmemelidir. Bunun yanı sıra, sağlık, ekoloji açısından doğal boyaların standardizasyonu ve endüstriyel kullanımı üzerine çalışmalar yapmak, sentetik boyaların kullanımından doğan olumsuzlukları ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalardan daha önemlidir. Bu bağlamda, doğal boya çalışmalarını güncel tutarak bir adım daha ileriye taşımak amacı ile indigo, kökboya ve kekik posasının kullanılması uygun görülmüştür. Bu çalışma Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje Numarası: SSY-2015-555.Yaptığımız literatür taramaları, Türkçe kaynak eksikliğini ve terminoloji problemlerini ortaya çıkarmıştır. Çalışmamız özgün bir kaynak olmanın yanı sıra, terminoloji konusunda da sorunlara çözüm olmak adına önemli bir adım teşkil etmektedir.Anahtar Kelimeler: Doğal Boyama, İndigo, Kökboya, Kekik Posası, Rezerve BoyamaTeknikleri

In the dyeing process; it is chosen appropriate to the raw material of textile and it can be applied in different phases during the production. One of the most important dyeing technique which gained the willing pattern, motif and colour to the product is resist dyeing. The resist dyeing is applied to fabric or yarn that is kept the intended parts with the proper resist dyeing technique by preventing to diffuse the dye to the fabric and yarn.The base of techniques that have differences in colourant and textile materials, have the same applying features. Geographic regions are examined in details from two titles; which are methods of resist dyeing that have different names because of colourant resources and pattern features, and applying procedures of fabric and yarn. From these two aspects examined in details, the implementations are made on silk fabrics with indigo (Indigofera tinctoria L.), madder (Rubia tinctorum L.) and thyme (Origanum onites L.) pulp.Traditionally practiced resist dyeing techniques for hundreds of years, it has unfortunately become a prisoner of synthetic dyes. The resulting textile's original value should be taken as a whole, and natural dyes, the largest part of the whole should not be neglected. In spite of the studies which are about the removal of negative effects of using synthetic dyes, it is more important from the aspects of health and ecology that studying on the standardization of natural dyes and industrial usage of these dyes. It is approved that the usage of indigo, madder and thyme pulp in order to keep the studies up to date and take them a step further about this subject. This work was supported by The Scientific Research Projects Coordination Unit of Akdeniz University. Project Number: SSY-2015-555. Our literature searches revealed that there are terminology problems and lack of Turkish sources. Our study is not only an original source but also constituted an important step as behalf of solution for terminology lack.Key Words: Natural Dyeing, Ġndigo, Madder, Thyme Pulp, Resist Dyeing Techniques