Gılgamış mitosunu günümüz sanatı üzerinden yeniden okumak

Abstract

İnsanlık var olduğu günden beri, yaşadığı evreni anlamaya çalışmış, kendisini evrenin içerisinde konumlandırma ihtiyacı hissetmiştir. İlkel olarak tanımlanan ilk insan türleri mit kavramını oluşturmuş ve günümüz arketipinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. Mitlerin üretimi ile birlikte soyut düşünce biçiminin gelişmesi sanat üretimlerini de beraberinde getirmiştir. Mitolojinin yaratım sürecine ve bu yaratım sürecinin günümüz sanatına nasıl yansıdığına Gılgamış mitosu örneğinde yer veren bu çalışma, resim sanatı özelinde odaklanmıştır. İnsanın doğa içinde kendi konumunu belirlemesi, çağlar boyunca doğaya üstünlük kurma çabası, kültür gelişiminin önünü açtıkça, insan ve doğa arasındaki karşıtlığı belirgin kılmıştır. Fakat bu karşıtlığın modern insanın aklı ile günümüzde daha farklı yorumlanmaya başladığı ve birleştirme yoluna gittiği görülmektedir. Bu sebeple mitolojiyi çağdaş aklın nasıl yorumladığı, yeniden okuma kavramı ile aktarılmaya çalışılmış, sanat alanında herhangi bir döneme bağlı kalmadan, 20 yy. sanatçıları, sanatçı merkezli yaklaşım ve yapıt merkezli yaklaşım biçimi ile analiz edilmiştir. Mitoloji ve sanat arasındaki kültürel bağa odaklanan bu çalışmada ele alınan sanatçılar malzeme odağında analiz edilmiş ve bu doğrultuda kişisel uygulamalar yapılarak Gılgamış mitosunun günümüz okumasına katkıda bulunulmuştur

Humankind has put effort into understanding the universe since his existence and felt the necessity for positioning himself in the universe. The first humankind, who is defined as primitive, formed the term of myth and had a significant role in shaping today's archetype. The myths-making developed abstract thinking-way, which contributed to production of art. This study, which includes epic of Gilgamesh to example creation process of mythology and how this creation process reflects on today's art, focuses on painting art. As humankind's positioning himself in the nature and effort in being superior over the nature for ages has paved the way for development of culture, it has made distinction between human and nature more obvious. However, today, this distinction is seen to be interpreted more differently through modern human's mind and to be combined. Thus, how modern mind interprets the mythology has been tried to be conveyed and artists of 20th century has been analysed by means of artist-centred and work-of-art-centred approaches without adhering to any periods in art. The artists, who are mentioned in this study focusing on the cultural link between mythology and art, have been analysed based on material and in this respect, contributions have been provided to today's reading of epic of Gilgamesh by means of personal applications.