Testosteron`un gelişmekte olan ve ergin sıçanlarda (ratlus norvegicus) triceps surae kası lifleri üzerine etkisi

Abstract

46 ÖZET Bu çalışmada, testosteron'un gelişmekte olan ve ergin sıçanlarda, Gastrocnemius ve Soleus kaslarından oluşan Triceps surae kası lifleri üzerine etkisi histolojik, histokimyasal, morfometrik ve ultrastrüktürel teknikler kullanılarak araştırıldı. Tip I lifleri SDHaz, ATPaz (pH:4.2'de) ve p-fenilen-diamin ile, tip IIB liflen ATPaz (pH:9.4'de) ve PAS ile çok koyu, tip IIA lifleri ise bütün bu boyama teknikleri ile orta derecede boyandılar. Gastrocnemius kası bütün lif tiplerini içermesine karşın Soleus kası sadece tip I ve IIA liflerini içeriyordu. Tip I lifleri Gastrocnemius kasında en küçük çaplara, Soleus kasında ise en büyük çaplara sahiptiler. TEM gözlemleri sonucu, tip I liflerinin II' lere göre daha kalın Z ve M-çizgilerine, daha fazla sayıda mitokondriyonlara, daha uzun aktin filamenti ve sarkomer boylarına sahip oldukları belirlendi. ZY enjeksiyonunun heriki cinse ait Gastrocnemius ve Soleus kaslarında pek az etkili olduğu dolayısıyla, Gastrocnemius kası lif tiplerinin normale yakın görünümler sergiledikleri, ancak, uzun süreli enjeksiyon sonucunda bazı mitokondriyonlarda dejenerasyonlar gözlendiği TEM gözlemlerinde belirlendi. ZYT enjeksiyonundan, heriki kasın da hipertrofi ve sayı bakımından etkilendiği gözlendi. Ancak, etkilenme Gastrocnemius kasında daha yüksek oldu. Tip IIA lifi yüzdeleri heriki cinste de anlamlı bir şekilde düştü. Gastrocnemius kasında en büyük çap artışı tip I liflerinde oldu. TEM gözlemlerinde; tip I ve II liflerinde lipid damlaları birikimi, glikojen partikülleri ve pinositotik vesiküllerde artma, miyofibrillerde çatallanmalar, ribozomal içerikte artış olduğu gözlendi. Uzun süreli enjeksiyon sonucunda mitokondriyonlarda dejenerasyonların olduğu, T-tübülü benzeri yapılarında sayıca ve çapça artışların gerçekleştiği belirlendi. Sonuç olarak, testosteron'un sıçan Triceps surae kası liflerinin protein sentezini indükleyici bir rol alabileceği, kas liflerinin boyut ve şekil bakımından değişmelerini indükleyerek görünümlerini ve sayılarını değiştirebileceği izlenimi edinildi.

48 -KAYNAKLAR- 1- Acosta L and Roy RR: Fiber-Type Composition of selected Hindlimb Muscles of a Primate (Cynomolgus Monkey). Anat. Rec. 218:136-141 (1987) 2- Akgün N: Eksersiz fizyolojisi. 3. baskı. 1.cilt. p:4-5, 13, 17-28 (I989). 3- Akster HA: Ultrastructure of muscle fibres in head and axial muscles of the perch (Perca fluviatilis L). Cell Tissue Res, 219: 111-131 (I98I). 4- Akster HA, Granzier HLM, Osse JWM, Terlouw A: Muscle fibre types and muscle functions in fish. Fortschritte der Zoologie, Band 30, Duncter/Fleischer (Eds.), Vertebrate Morpology Gustav Fischer Verlag: Stuttgart. New York, pp: 27-30 (I985). 5- Akster HA, Granzier HLM and Focant B: Differences in I Band Structure, Sarcomere Extensibility, and Electrophoresis of Titin between two Muscle Fiber Types of the Perch. J Ultrastr and Mol Struct Res, I02: 109-121 (I989). 6- Alen M, Rahkila P, Marniemi J: Serum Lipids in Power Athletes Self-Administering Testosterone and Anabolic Steroids. Int J Sports Med, 6(3): 134-144 (I985). 7- Alnaqeeb MA and Goldspink G: Changes in fibre type, number and diameter in developing and ageing skeletal muscle. J. Anat. 153, pp: 31-45 (I986). 8- Alp H, Molvalılar S: Endocrin hastalıkları. Bayrak Matbaacılık, İstanbul, pp: 149-156 (I987). 9- Ariano MA, Armstrong RB and Edgerton VR: Hindlimb Muscle Fiber Populations of Five Mammals. J Histochem Cytochem, 21(1): 51-55 (I973). 10- Banchroft JD and Stevens A: Theroy and Practice of Histological Technigues, Third Edition, Churchill Livingstone, Edinburgh, London, Melbourne and New York, pp: 400-404 (I990). 11- Bloodworth 1MB: Endocrine Pathology. General and Surgical. Second Edition. Williams and Wilkins. Baltimore London, pp: 424-427 (1981). 12- Boissonneault G, Gagnon J, Simard C and Tremblay RR: Effect of the Anndroğenic Status on the Phenotype of the Plantaris Muscle of the Rat. Comp Biochem Physiol, 93 B(1): 157-162 (I989).