Kükürtdioksit`in (SO2) ve yaşlılığın görsel uyarılma potansiyelleri üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Yaşlılıkta oluşan komplikasyonlarda serbest radikallerin önemli rolü olduğu bir çok çalışmada gösterilmiştir. Diğer yandan; hava kirliliğini oluşturan önemli etkenler içersinde yer alan S02' nin de serbest radikal oluşumunu artırarak zararlı etkiler oluşturduğu bilinmektedir. Dolayısıyla; S02' nin değişik yaştaki bireylerin görsel sistemini nasıl etkileyebileceğinin araştırıldığı bu çalışmada 60 adet sıçan kullanılmıştır. Bu hayvanlar rastgele olarak; 1. Genç kontrol (GK) 2. Orta-yaşlı kontrol (OYK) 3. Yaşlı kontrol (YK) 4. S02 alan genç grup (GS02) 5. S02 alan orta-yaşlı grup (OYS02) 6. S02alan yaşlı grup (YS02) olmak üzere 6 gruba eşit olarak bölünmüştür. 1, 2, 3 gruplara özel bir düzenekte 6 hafta boyunca günde 1 saat filtre edilmiş atmosfer havası solutulurken, 4, 5, 6 gruplara aynı düzenekte aynı süre ve zamanda 10 ppm dozunda S02 solutulmuştur. Deneysel sürenin sonunda hayvanlardan görsel uyarılma potansiyelleri (VEPs) kaydedilmiştir. VEP kayıtlarından sonra biyokimyasal parametrelerin ölçümü için hayvanların retina, lens, beyin dokuları alınmıştır. Lens ve retinada Bakır, Çinko-Süperoksit Dismutaz (Cu, Zn-SOD) enzim aktivitesi üzerine yaşın bir etkisi yokken, SO2 alan gruplarda bu enzimin aktivitesinin yükseldiği saptanmıştır. Lens ve retinada Glutatyon Peroksidaz (GSH-Px) enzim aktivitesi yaşa bağlı olarak düşerken, S02 alan gruplarda lenste bu enzimin aktivitesi azalmış, retinada ise herhangi bir değişiklik göstermemiştir. Retina ve lenste Katalaz (CAT) enzim aktivitesi yaşa bağlı olarak bir düşme gösterirken, S02 alan gruplarda bu enzimin aktivitesinin retinada anlamlı ölçüde azaldığı, lenste ise herhangi bir değişiklik göstermediği bulunmuştur. Beyin Cu, Zn-SOD enzim aktivitesi, yaşa bağlı olarak azalmıştır. S02 alan gruplarda ise GSO2 ve OYS02 gruplarında artmıştır. GSH-Px enzim aktivitesi OYK grubunda düşük bulunmuştur. S02' nin bu enzimaktivitesini genç grupta önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır. CAT enzim aktivitesi üzerine yaşın ve S02' nin etkisi görülmemiştir. Thiobarbitürik Asit Reaktif Ürünleri (TBARS) retinada ve beyinde YK ve OYK gruplarında GK grubuna göre, lenste ise sadece YK grubunda OYK ve GK gruplarına göre önemli ölçüde artmıştır. TBARS S02 atan gruplarda lens ve beyinde kontrollerine göre, retina da ise sadece genç grupta kontrolüne göre önemli olarak yükselmiştir. VEP komponentleri incelendiğinde; YK grubunda P3 latensinin sadece GK grubuna göre, P1f Nı tepe latenslerinin GK ve OYK gruplarına göre önemli ölçüde uzadıkları saptanmıştır. Kükürt dioksit alan gruplara göz atıldığında; GS02 grubunda P1f Nı, P2, P3, OYS02 grubunda P1r N1r N2, YS02 grubunda ise sadece P3 latenslerinin kontrollerine göre anlamlı olarak uzadığı izlenmiştir. Tepeden- tepeye genlik değerlerin dikkate alındığında; NıP2 ve P2N2 genliklerinin OYK ve YK gruplarında, GK' ya göre önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Kükürt dioksit alan gruplarda ise, genliklerde herhangi bir değişiklik gözlenmemiştir.

ABSTRACT It has been reported in many studies that free radicals have an important role in the complications occurred in the aging. However it has been known that S02 Which is one of the agent that leads to air pollution also increases the free radical formation and causes damage. Thus, In this experiment the possible effect of S02 on visual system of individuals with various ages are investigated. 60 rats were used and they were grouped as follows:. 1. Young Control Groups (GK) 2. Middle-Aged Control Groups (OYK) 3. Aged Control Groups (YK) 4. S02-Exposed Young Groups (GS02) 5. S02-Exposed Middle-Aged Groups (OYS02) 6. S02-Exposed Aged Groups (YS02) While the first, second and third groups are exposed to filtered atmosphere air in a special condition one hour day during six weeks, the fourth, fifth and sixth groups are exposed to 10 ppm dose of S02 at the same time and condition. At the end of the experimental time, Visual Evoked Potentials (VEPs) were recorded from animals, also retina, lens and brain tissues of the animals were taken for measurement of biochemical parameters. The activity of copper, zinc-superoxide dismutase (Cu, Zn-SOD) was increased in lens and retina of S02 exposed rats, but there was no effect of aging on these enzyme. Glutathione peroxidase (GSH-Px)- activity in S02 exposed groups decreased in lens whereas didn' t show any difference in retina. Catalase (CAT) enzyme activity decreased with age in retina and lens. On the other hand, CAT activity of retina slightly decreased, but no change was found in lens of S02 exposed rats. Brain Cu, Zn-SOD enzyme activitivies were decreased by aging whereas those of S02 respirated GS02 and OYS02 groups were increased. Brain GSH-Px enzyme of OYK groups was less than the other groups. There was an important reduction of enzyme activity by respiration of S02. There were no effect of aging and S02 on brain CAT enzyme activity. IllThiobarbituric Acid Reactive Substances (TBARS), were significantly increased in retinas and brains of OYK and YK groups compared with GK group, whereas in lens of YK group compared with OYK and GK groups. Lens and brain TBARS of S02 exposed rats were significantly elevated according to their control groups. TBARS was only increased in retina of GS02 group compared with its control. P3 latency of YK group was increased compared with GK group whereas Pi, Ni latencies of that were increased compared with GK and OYK groups. P1( N1f P2, P3 of GS02t Pi, Ntl N2 of OYS02 and only P3 of YS02 groups were significantly prolonged according to their controls. N^P2 and P2N2 amplitudes of OYK and YK groups were significantly decreased compared with GK group. On the other hand, there weren' t any differences among amplitudes of S02 exposed groups. IV