Allojenik granülosit ve kök hücre donörlerinde rHuG-CSF`in nötrofil adezyon molekül ekspresyonu ve trombosit-lökosit kompleks oluşumu üzerine etkisi

Abstract

ÖZET G-CSF verilmesinin bazı sağlıklı vericilerde pretrombotik bir risk oluşturabileceğini destekleyen, G-CSF'in hafif düzeyde geçici hiperkoagülabilite yaratabileceği yönünde bulguların sunulduğu az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada allojenik granülosit ve kök hücre vericilerine rHuG-CSF verilmesi ile nötrofil yüzeyinde birer adezyon moleküllü olan D2-integrin (CDllb/CD18) ve L-selektin (CD62L) ekspresyonlarında izlenen değişiklikler ve trombosit-nötrofil kompleks oluşumları flow-sitometrik yöntemle saptanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma granülosit (n=7) ve periferik kan kök hücre aferezi (n=4) yapılan yaşları 18-49 arasında değişen, 11 (2 kadın, 9 erkek) sağlıklı erişkinde gerçekleştirildi. Granülosit aferezi için vericilere 5 D g/kg dozda G-CSF 12 saat ara ile toplam 3 kez SC yolla verildi. Allojenik kök hücre aferezi için vericilere 5 D g/kg dozda G-CSF 12 saat ara ile toplam 5 gün süreyle SC yolla verildi, altıncı günde periferik kan CD34+ hücre sayımı yapılarak mikrolitrede 20 hücreden fazla CD34+ progenitor hücre olması durumunda kök hücre aferezine (Fresenius AS204) başlandı. Nötrofil adezyon molekül ekspresyonlan ve trombosit-nötrofil kompleks oluşumları akış sitometresi kullanılarak yapılan bir yöntem ile gösterildi. rHuG-CSF verilmesi ile periferik kan nötrofil sayılarında artış (p<0.002), hemoglobin düzeylerinde ve trombosit sayılarında azalma saptandı (p<0.003) (p<0.01). Nötrofillerde eksprese edilen CD11b ve CD18 moleküllerinin ortalama floresans yoğunluklarının (MFI) aferez öncesinde en az 2 kat arttığı (p<0.004 ve p<0.003), bu artışın aferez işleminden 1 saat sonra alman örneklerde de devam ettiği (p<0.01 ve p<0.02), aferez sonrası bir ve yedinci günlerde ise başlangıç düzeylerine indiği saptandı (p>0.05). Nötrofillerde CD62L (L-selektin) molekül yoğunluğunda aferez öncesinde azalma oluştu (p<0.003). Trombositler ile kompleks yapmış olan nötrofil oranının rHuG-CSF verilmesi ile yaklaşık 4 kat artarak ortanca (min-max) % 22 (14-40) düzeyine çıktığı gözlendi (p<0.005). Bu oranın aferez sonrası dönemlerde progressif olarak azalarak başlangıç değerine geri döndüğü saptandı (p>0.05). Nötrofillerde CD42b antijen yoğunluğunun da (MFI) rHuG-CSF verilmesi ile artığı (p<0.04), bu artışın hemen aferez sonrası dönemden itibaren kaybolduğu gözlendi. Bizim ve benzeri diğer çalışmalarda hemostatik sistemde izlenen çeşitli laboratuvar değişikliklerin klinik anlamı tam olarak bilinmemektedir. Ancak sağlıklı kişilere G-CSF verilmesi ile oluşan nötrofil aktivasyonu ve trombosit nötrofil kompleks oluşumunda artma gibi verilerin varlığı, G-CSF kullanan hasta ve sağlıklı vericilerde ilacın pretrombotik bir risk oluşturabileceğini desteklemektedir. IV

SUMMARY Several reports have demonstrated that G-CSF administration induces a transient, mild hypercoagulable state, which may predispose certain donors to thrombotic complications. In this study changes in the expression of neutrophil adhesion molecules (CD1 lb/CD 18, CD62L) and neutrophil-platelet complex formation following rHuG-CSF administration was investigated in normal granulocyte and stem cell donors by a flow cytometric method. This study was performed in 7 granulocyte and 4 stem cell apheresis donors, aged between 18 and 49. For granulocyte apheresis, rHuG-CSF (5 Dg/kg) was administered subcutaneously every 12 hours for 3 times and apheresis (Fresenius AS204) was performed following two hours after the last dose. For stem cell apheresis, rHuG-CSF (10 Dg/kg/day) was administered subcutaneously for 5 days and apheresis (Fresenius AS204) was performed when peripheral CD34+ cell counts exceeds 20 cell/ D L. Expression of neutrophil adhesion molecules (CD1 lb/CD 18, CD62L) and neutrophil-platelet complex formation following rHuG-CSF administration was investigated in normal donors by a flow cytometric method. A significant increase in neutrophil counts (p<0.002), and decreases in platelet counts (p<0.01) and hemoglobin levels (p<0.003) were occurred following G-CSF administration. The expression of CD lib/CD 18 significantly increased (p<0.004, p<0.003), over the pretreatment values with G-CSF administration and returned to baseline 1 week after stopping the drug. Conversely, CD62L expression was decreased (p<0.003) with G-CSF, and returned to normal after cessation of the drug. rHuG-CSF causes a fourfold increase (from 5% to 22%) in neutrophil-platelet complex formation (p<0.005), which returned to normal after 1 week. Although clinical significance of these laboratory changes is not clear, the occurrence of neutrophil activation and increased neutrophil-platelet complex formation might predispose certain donors or patients to thrombotic complications following G-CSF administration.