İdiyopatik mental retardasyon ve dismorfik sendromlu olgularda sitogenetik yöntemlerle belirlenemeyen subtelomerik kromozomal düzensizliklerin floresan in situ hibridizasyon (FISH) tekniği ile gösterilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, klinik genetikçiler tarafından seçilmiş idiyopatik mental retardasyon ve/veya dismorfik sendrom ön tamsı ile gönderilmiş ve konvansiyonel sitogenetik yöntemler ile analiz sonucu karyotipleri normal bulunmuş 10 olgu, olası subtelomerik kromozomal yeniden düzenlenmeler açısından değerlendirilmiştir. Kromozomların telomerik bölgelerine spesifik çoklu prob seti kullanılarak moleküler sitogenetik bir yöntem olan Floresan In Situ Hibridizasyon (FISH) tekniği uygulanmıştır. Telomerik bölgeye spesifik multiprob FISH analizi sonucunda, 2 olguda subtelomerik kromozomal düzensizlik tespit edilmiştir. Ağır düzeyde mental retardasyon, dismorfik özellikler, sağırlık ve gelişme geriliği bulunan olguda, 10 nolu kromozomun kısa kolunun subtelomerik bölgesi ile 18 nolu kromozomun kısa kolunun subtelomerik bölgesi arasında meydana gelmiş olan de novo dengesiz submikroskobik translokasyonun varlığı gösterilmiştir. Hafif düzeyde mental retardasyon ve dismorfik özellikler gözlenen diğer olguda ise, 2 nolu kromozomun uzun kolunun subtelomerik bölgesinin delesyonu tespit edilmiştir. Bu olgunun ebeveynlerine uygulanan telomerik bölgeye spesifik multiprob FISH analizi sonucunda her ikisinin de normal olduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla literatürde polimorfizm olarak değerlendirilen bu bulgunun gerçek bir delesyon olduğuna karar verilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, karyotipik olarak normal olan idiyopatik mental retardasyon ve/veya dismorfik sendromlu olguların, telomerik bölgeye spesifik çoklu prob seti kullanılarak uygulanan FISH yöntemi ile subtelomerik kromozomal yeniden düzenlenmeler açısından değerlendirilmesinin gerekliliği ortaya çıkarılmıştır. Herhangi bir submikroskobik kromozomal düzensizlik tespit edilmesi durumunda, ailelere daha sonraki gebeliklerinde prenatal tanı uygulanabileceğinden ailelerin sağlıklı fetusa sahip olmalarına olanak sağlanabilecektir. Anahtar Kelimeler: Subtelomerik Kromozomal Yeniden Düzenlenmeler, FISH, Telomer, İdiyopatik Mental Retardasyon IV

ABSTRACT In this study, we investigated subtelomeric chromosomal rearrangements in 10 patients with idiopathic mental retardation and/or dysmorphic features selected by clinical geneticists. All of the patients were previously studied using conventional G- banding and no visible rearrangements were detected. The Fluorescence In Situ Hybridisation by multible probe sets spesific for telomeres was used to screen the subtelomeric regions. We have detected two rearrangements. One rearrangement was a de novo unbalanced submicroscopic translocation between the distal short arm of chromosome 10 and distal short arm of chromosome 18 in a patient who had severe mental retardation, dysmorphic features, deafness and developmental delay. The other abnormality detected was a deletion of the distal long arm of chromosome 2 in a patient with mild mental retardation and dysmorphic features. We have screened this patient's parents as well by FISH analysis, since this finding is considered as a polymorphism in literature. However, they were found to be normal. We evaluated this rearrangement as a deletion according to this result. This approach will be helpful for screening subtelomeric chromosomal rearrangements by using telomere specific multiple probe sets in patients with idiopathic mental retardation and/or dismorphic features whose karyotype were normal by using conventional cytogenetic techniques. As a prenatal diagnosis will be possible for such family who have a child with idiopathic mental retardation and/or dismorphic features for future pregnancies, it will be possible to help these family to have healty fetuses. Key Words: Subtelomeric Chromosomal Rearrangements, FISH, Telomere, idiopathic Mental Retardation