Hat ve süsleme sanatları ve mimari üslup bakımından Yahya Efendi Kabristanı mezar taşları

Abstract

Mezar taşları tarih, edebiyat, sosyoloji, etnografya bilimlerinin yanı sıra sanat tarihi açısından büyük öneme sahiptir. Devirden devire değişen sanat anlayışını ve sanat dallarının geçirdiği gelişimi mezar taşları üzerinde görmek mümkündür. Yahya Efendi Kabristanı bu açıdan çok önemli mezar taşlarını barındıran zengin bir alandır. Kabristan üzerinde daha önce araştırma yapılmamış olması da çalışmayı değerli kılacaktır.16.yy'ın seçkin şahsiyetlerinden biri olan Yahya Efendi'nin kabristanı, türbe ve diğer yapı topluluğunun bulunduğu yerdedir. Tezimizin konusu, 2141 tane numaralı şâhideye sahip olan bu büyük kabristanın sanat tarihi açısından incelenişidir. Tezin konusunun merkezinde ise belirli kâide ve kurallar dahilinde seçilmiş 360 adet mezar taşının incelenişi vardır.Kabristanda hat sanatı açısından celî sülüs ve celî ta'lik ile yazılmış fevkalade başarılı eserlere ulaşılmıştır. Hattat imzalı 79 kitabenin yanında, imzasız olan çok değerli yazı örnekleri de mevcuttur. Osmanlı döneminde görülen mimarî üslupların örneklerini barındıran kabristanda klasik, barok, ampir, rokoko üsluplu taşlar mevcuttur. Mezar taşlarındaki taş işçiliği de göz kamaştırıcı güzelliktedir.Sonuç olarak Yahya Efendi Kabristanı'ndaki tüm şahideler incelenerek, kabristan mimarî ve sanatsal açılardan tahlil edilmiştir. Konu edilen şahidelerin ölçüleri, kime ait oldukları, mimarî üslup ve tezyinî özellikleri belirtilmiştir. Kitabeleri latinize edilmiş, yazıları hat sanatı açısından incelenmiştir. Çalışmanın ilerde yapılacak başka araştırmalara basamak olması, hattatlar, müzehhipler ve taş işçileri için istifadeli olması en büyük dileğimdir.

Gravestones, as well as history, literature, sociology, ethnography of science has great importance from the standpoint of the history of art. Changing understanding of art from the age of ages and the art of development spending can be seen on the gravestones. In this regard, Yahya Efendi cemetery is rich in a very important gravestones. No previous study in the cemetery will also be a valuable workYahya Efendi, one of the distinguished of the 16th century cemetery, graves and other structures can be found here. The theme of the thesis, which has 2141 numbered gravestones of this large cemetery seen from the perspective of art history. The theme of the thesis is located in the center of the base and the rules within the 360 selected gravestones be examined.The cemetery was reached paramount works in terms of art of calligraphy written by witches celi sulus style and celi ta'liq style. Approximately 79 calligraphers signed inscription with unsigned samples are very valuable article. At the cemetery, which contains examples of the architectural style of the Ottoman era, classical, baroque, ampir, rococo style is available with stones. Stoneworks grave stones, also a brilliant beauty.As a result, all the gravestones in the cemetery of Yahya Efendi were investigated and the cemetery was analyzed with the architectural and artistic aspect. Tombstones of who they belong to, architectural style and decorative features, and their sizes are explained. The gravestones inscriptions have been examined and latinized aspect of calligraphic art. My work will be done ahead of other research steps and calligraphers, decorative artists and stone workers may benefit from my work that must be my great wish.