Sağlıklı vericilerde çift doz trombosit aferezi işleminin trombosit fonksiyonları ve trombosit aktivasyonu üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Aferez cihazları ile tek bir vericiden birden fazla komponent toplama işlemleri günümüzde rutin uygulanan bir işlem şekline gelmiştir. Bu tür işlemlerden biri de çift (double) doz tromboferez işlemidir. Bu çalışmanın amacı, aferez ile çift doz trombosit toplama işleminin sağlıklı vericilerde trombosit aktivasyonu üzerine etkilerini saptamak ve bu işlemi yapabilen cihazlar arasında bu yönden fark olup olmadığım belirlemektir. Bu çalışmada `aralıklı akım` ve `devamlı akım` gibi değişik prensiplerle çalışan farklı iki aferez cihazı kullanılmış ve trombosit aktivasyonlan akış sitometrisinin kullanıldığı bir yöntemle saptanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla işlem öncesi ve işlem sonrası hemen, 1. gün ve 7. günde alınan kan örneklerinde CD62p yüzdesi, CD62 floresans yoğunluğu ve dolaşan aktive trombosit sayısı hesaplanmıştır. Bizim çalışmamızda çift doz tromboferez işlemi vericilerde CD62p pozitif trombosit yüzdesinde ve CD62p ortalama floresans yoğunluğunda (MFI) anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Dolaşan aktive trombosit sayılarının çift doz trombosit aferezi sonrası anlamlı olarak azaldığı (p<0,027), bu azalmanın aferez sonu birinci günde belirginleştiği (p<0,001) ve bir hafta sonra başlangıç değerlerine döndüğü izlenmiştir. Sigara içen vericilerde dolaşan aktive trombosit sayılarında işlem sonrası izlenen azalma sigara içmeyen vericilerde gözlenmemiştir. Trombosit aktivasyonu açısından cihazlar arasında farklılık saptanmamıştır. Şu ana kadar çift doz trombosit aferezi işlemine bağlı klinik kanama veya tromboz yönünde komplikasyon bildirilmemiş olmakla birlikte özellikle tekrarlayan tromboferez yapılmak zorunda kalınan, geçmişlerinde tromboembolik atak öyküsü, aile anamnezi veya sigara içimi gibi ek başka risk faktörleri taşıyan vericilerde çift doz tromboferez işlemine bağlı hücre etkileşimlerinin ve klinik öneminin daha iyi anlaşılabilmesi için yeni çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Anahtar kelimeler: P-selektin, çift doz trombosit aferezi, trombosit aktivasyonu iv

ABSTRACT The wide diffusion of multicomponent collection in donor apheresis has led to the yielding of different components, such as double dose plateletpheresis (DP). In this study, we investigated the effects of DP with two different devices (Fresenius AS.TEC 204 n= 15 and MCS Plus n=15) on in vivo platelet activation in 30 male volunteer donors. Peripheral blood samples were taken immediately before and after apheresis and on the 1th, 7 * days. Activation of platelets was determined by quantitating the amount of platelet P-selectin (CD62) expression using a whole blood method on flow cytometry. We concluded that the plateletpheresis procedure did not cause an increase in platelet activation in donors. On the contrary, circulating activated platelet counts were decreased significantly immediately and first day after apheresis that may be due to the selective collection of activated platelets in the collection bag or removel of activated platelets from circulation by adhesion to leukocytes or RES. This decrease was not observed in donors who were not smokers. Although clinical significance of these findings are not known, further studies are needed to elucidate whether DP is with an increase risk for donors with frequent apheresis, history of thromboembolism or other factors such as smoking. Key words: P-selectin, double dose plateletpheresis, platelet activation