İdiyopatik sirozlu hastalarda HFE gen mutasyonlarının PCR-RFLP yöntemiyle taranması

Abstract

D YOPAT K S ROZLU HASTALARDA HFE GEN MUTASYONLARININ PCR-RFLP YÖNTEM YLE TARANMASISaffet ÖZTÜRKKaraciğerde görülen önemli hastalıklardan biri olan siroz, çeşitli dış ve iç etiyolojikfaktörler nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Karaciğer sirozu anatomi, etiyoloji, aktivite, prognozve evresine göre sınıflandırılmaktadır. Çok iyi tanımlanmış etiyolojik faktörlerin dışlandığısiroz, kriptojenik (idiyopatik, sebebi bilinmeyen) siroz olarak adlandırılmakta ve sirozhastalarının % 5-10'nunu oluşturmaktadır. Karaciğerdeki demir birikimi, en sık görülen riskfaktörlerindendir. Demir metabolizmasında işe karışan birçok genetik faktör vardır. Bunlardanbirisi, HFE (hemokromatozise neden olan gen) genidir. HFE gen mutasyonları, karaciğerdemir birikimine ve dolayısıyla fonksiyon bozukluğuna neden olmaktadır.Projemizin amacı, idiyopatik siroz tanısı almış olan 16 hastada HFE genindeki C282Y,H63D ve S65C mutasyonları ile hastalık arasında ilişki olup olmadığını PCR-RFLP yöntemiile araştırmaktır. Periferik kandan DNA izolasyonunu takiben, her üç mutasyonun yer aldığıDNA bölgeleri PCR yöntemi ile amplifiye edildi. PCR ürünleri, mutasyon bölgelerine özgürestriksiyon enzimleriyle kesildi. Kesilen fragmentlerin elektroforezde yürütülmesiyle ortayaçıkan bant durumuna göre genotipler belirlendi.Onaltı kriptojenik siroz hastasının birisinde H63D mutasyonu heterozigot, birisinde isehomozigot olduğu gözlenirken, 141 sağlıklı kontrol bireyin 30'unda H63D mutasyonuheterozigot, 2'sinde ise homozigot olarak saptandı. C282Y ve S65C mutasyonları ise hemhasta hem kontrol grubunda görülmedi. Hasta ve kontrol bireylerinin genotipleri vebiyokimyasal demir parametreleri (serum demir konsantrasyonu, ferritin, toplam demirbağlama kapasitesi ve transferin doygunluğu) karşılaştırıldığında, ferritin, serum demirkonsantrasyonu ve transferin doygunluğu H63D mutasyonu açısından homozigot mutant olanbireylerde, heterozigot ve normal genotipli olanlara göre daha yüksek olduğu bulundu. HFEgen mutasyonlarının (C282Y, H63D ve S65C) idiyopatik sirozlu hastalarda siroz oluşumunaneden olan etiyolojik etmenlerden birisi olup olmadığı tartışıldı.Anahtar kelimeler: diyopatik siroz, HFE geni, PCR, RFLP.

SCREENING OF THE HFE GENE MUTATIONS IN PATIENTS WITHIDIOPATHIC CIRRHOSIS BY PCR-RFLP TECHNIQUESaffet ÖZTÜRKCirrhosis that is one of the important disease of the liver results from externaland internal etiologic factors. Liver cirrhosis is classified according to anatomy,etiology, activity, prognose and stage. Cirrhosis, excluded from the etiologicalfactors and defined very well, is called idiopathic cirrhosis and constitutes 5-10 % ofcirrhosis patients. Iron overload is the most frequent risk factor in the liver. Severalgenetic factors are involved in the iron metabolism. One of them is the HFE gene,and HFE gene (for hemochromatosis) mutations cause iron overload and so thataffect function of the liver negatively.The aim of our project, is to investigate the mutations (C282Y, H63D, S65C)in the HFE gene in patients with idiopathic cirrhosis using PCR-RFLP, and todetermine the possible relation between HFE gene mutations and the disease. HFEgene mutations were investigated with PCR-RFLP technique. After DNA isolationfrom peripheral blood, the DNA regions including every three mutations wereamplified with PCR technique. PCR products were digested with spesific restrictionenzymes for mutation sites. Digested fragments were run on the electrophoresis, andgenotypes were determined according to band patterns.One of the 16 idiopathic cirrhosis patients is heterozygous and one of them isalso homozygous for H63D mutation. In 141 healthy control group, 30 and 2 of themwere determined heterozygous and homozygous, respectively. C282Y and H63Dmutations were not found in both the patients and the control group. When genotypesand biochemical iron parameters (serum iron concentration, ferritin, total ironbinding capacity and transferrin saturation) of the patients and the control individualswere compared, the ferritin, serum iron concentration and transferrin saturationvalues of these subjects who were homozygous for the H63D mutation were higherthan the heterozygous and normal genotypes for the this mutation. It was discussedwhether the HFE gene mutations (C282Y, H63D and S65C) are the etiologic factorswhich cause the idiopathic cirrhosis.Key words: Idiopathic cirrhosis, HFE gene, PCR, RFLP.