Türk medyasında ve popüler kültüründe 68`in temsilleri

Abstract

Bir dizi ülkede (Fransa, Çekoslavakya, Vietnam, Meksika, Almanya, Polonya, Türkiye v.b) 1968 hareketi devrimci bir dalganın izlerini taşır. Önemli toplumsal olayların yaşandığı dönem olan 68 hareketini her ülke kendi toplumsal ve kültürel sorunları çerçevesinde farklı şekillerde yaşamıştır. Türkiye 68'i dediğimiz süreç genel olarak 1960'larda hareketlenip 12 Mart 1971 Muhtırası'na kadar işleyen süreçte unutturulup bastırılan bir dönem olarak tarihte yerine almış. Biz bu çalışmada, belirli bir örnek üzerinden Türkiye tarihinin unutulmuş bir dönemi olan 1968'in popüler kültürde ve medyadaki temsillerini inceledik. Türkiye'de 1968 Hareketi 40 yıllık eşiği aşarak günümüzde gerek medyada gerekse popüler kültür ürünlerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada esas olarak Hoşçakal Yarın filmini, Devrimci Gençlik Köprüsü belgeselini ve Hatırla Sevgili dizisini ele alarak, Türkiye tarihinin bu önemli ve hareketli kesitinin nasıl temsil edildiğini, muhalif karakterinin ne ölçüde muhafaza edildiği üzerinde durduk. Dolayısıyla görebildiğimiz medyatik kültür de, daha geniş anlamda popüler kültürde, her ne kadar bir kültür sanayi içinde yer alsalar, ve genel olarak düzeni meşru göstermeye dönük içeriklere sahip olsalar da, muhalif, sistem eleştirisinin bulunduğu ürünlerin de yer alabildiğini görüyoruz. Fakat bunlar da genel ideolojik ortama adapte edilip siyasal ve ekonomik düzene çok kökten meydan okumayacak hale getirilerek sunuluyor.

The 1968 movement bears the traces of a revolutionary wave in a series of countries (France, Czechoslovakia, Vietnam, Mexico, Germany, Poland, Turkey, etc.). Each country had experienced, in different ways in the framework of its own social and cultural problems, this epoch of significant events, the 68 movement. The so-called 68 of Turkey had gone down in history as an epoch which was intensified in 1960s and eventually suppressed during the period until the Memorandum of 12th March 1971. In this work, we have examined the representations of the 1968, a forgotten epoch of Turkish history, in media and popular culture over a specific example. The ?68 Movement in Turkey reaches these days after 40 years and appears in both media and popular culture products. By discussing the movie ?Hoşçakal Yarın? (Goodbye Tomorrow), the documentary ?Gençlik Köprüsü? (Bridge of Youth) and TV series ?Hatırla Sevgili? (Remember Darling) in this work, we have dwelled on how this significant and dynamic period of Turkish history was represented and to what extent its adversarial characteristic was preserved. In consequence, we see that adversarial, anti-regime products could find a place both in media culture and popular culture, even if they constitutes a component of a culture industry and carry some contents intended to legitimize the regime.