Türkiye`de medya sektöründe uluslararası şirket birleşmeleri

Abstract

Küreselleşme ve yeni ekonomi düzeni şirketleri, değerlerini yükseltmeleri için büyüme stratejilerine yönlendirmektedir. Birleşmeler ve satın almalar şirketlerin büyüme stratejileri arasında en çok benimsedikleri yöntemlerin başında gelmektedir. Şirketleri birleşmeye yönlendiren nedenlerin başlıcaları sinerji yaratmak, ölçek ekonomilerinden yararlanmak, çeşitlendirme, gelir artışı sağlama, finansal avantajlardan yararlanma, vergi tasarrufu sağlama, yeni pazarlara girme ve yönetim tercihleri olarak sıralanabilir.Medya sektöründe şirket birleşmeleri 1980'lerden itibaren uluslararası alana kaymıştır. Bunun altında iki temel neden bulunmaktadır: teknolojik yenilikler ve özelleştirme politikaları. Medya sektöründe birleşme hareketleri aynı zamanda bu alanda faaliyet gösteren büyük grupların büyüme stratejileriyle paralel seyretmektedir. Bu nedenle birleşmelerle ortaya çıkan yoğunlaşmanın olumsuz etkileri yasal düzenlemelerle ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Bu alandaki yasal düzenlemeler küreselleşme ve liberal politikaların yaygınlaşmasıyla giderek artan şekilde birbiriyle uyumlu hale getirilmeye başlamıştır.Bu çalışmada Türkiye'de 2002-2008 yılları arasında medya sektöründe gerçekleşen uluslararası şirket birleşmeleri, birleşme süreci yönünden örnek olaylarla incelenerek Türkiye'de medya sektöründe uluslararası sermayenin eğilimleri, davranış biçimleri, yerel düzeyde karşılaştıkları uygulamalar ve yasal sürecin etkinliği değerlendirilmiştir.Çalışmada Türkiye'de rekabet düzenlemelerindeki eksiklikler ve lisans dağıtımında olduğu gibi var olan yasal boşluklar nedeniyle birleşmelerin medya piyasasındaki yoğunlaşmayı ulusal sermaye yönlü arttırır nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte ekonomik ve siyasi istikrarın sağlanması, AB üyelik sürecini devam ettirebilmesi, iş ortamını teknik ve bürokratik anlamda iyileştirebilmesi, yasal düzenlemelerde basın özgürlüğünü temel alarak rekabetin korunması halinde bu alanda uluslar arası yatırımların artarak izleyici ve okuyucuları tatmin edecek, daha nitelikli yayıncılığı, çok sesliliği destekler bir nitelik alabileceği mümkün görünmektedir.

Globalization and the new economic order direct the companies which aim at increasing their market value towards strategies of growth such as merger and acquisition (M&A) which are the most-preferred. Achieving synergy, economy of scale, diversification, increase in revenue, financial and tax advantages, executive preferences and entering into new markets are the major causes of the M&A transactions.The merger and acquisition activities in the media industry have expanded towards the international area since 1980s. There are two key factors of this trend: privatization and technological advancements. Besides, these activities are similar to the growth strategies of media conglomerates. Therefore, there have been attempts to eliminate the negative effects of corporate concentration via antitrust regulations which are increasingly coherent with each other due to the globalization of the world economy through mergers and acquisitions.In this research, the motivations of transnational media corporations, their conducts, local applications and also the effectiveness of the competition policy in Turkey are analyzed in terms of merger process through the case studies of transnational media mergers between 2002 and 2008.In this study, it is observed that the lack of regulation in the competition law and legal loop-holes, as in the case of broadcasting license allocation, result in an increase in the concentration of the national conglomerates in the media sector. Additionally, an increase in the transnational merger activity in the media industry will provide more diversity of sources, more qualified publishing and broadcasting which will satisfy the readers and the audience as long as Turkey sustains economic and political stability, continues on the EU membership process, improves the business environment both technically and bureaucratically, and supports a competitive climate based on the principle of freedom of press.