Hekimlerin bedensel etkinliği arttırıcı danışmanlık hizmetleri vermelerinin bedensel etkinlik düzeyi üzerine etkileri

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı birinci basamak sağlık kuruluşlarında, bedensel etkinlik önerileri ve yazılı spor reçetelerinin oturgan yaşam süren hastalarının bedensel etkinlik düzeyi ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini incelemektir.Yöntem: Çalışmaya 50-70 yaş arasında oturgan, bedensel etkinliğe katılım için herhangi bir sağlık engeli, bedensel ve ruhsal rahatsızlığı olmayan, belirli bir anlama yeteneğine sahip, bedensel etkinliğe eğilimi olan kişiler katılmıştır. Çalışmada girişim grubunda n=51, kontrol grubunda n=69 birey yer almıştır. Girişim grubunda yer alan kişilere bedensel etkinlik üzerine 30 dakikalık kursun yanında First Step Eğitim Seti (Elastik Direnç Bandı, Algılanan Zorluk Derecesi, First Step Program El Kitabı) ve alıştırma reçetesi verilmiştir. Reçeteler her ay güncellenmiştir. Kontrol grubundaki kişilere ise sadece yaklaşık 5-10 dakikalık bedensel etkinliğin faydaları ve bedensel etkinliği nasıl arttıracakları konusunda tavsiyelerde bulunulmuştur. Spor reçetelerinin etkinliğini ölçmek amacıyla günlük enerji tüketimi, antropometrik ölçümler, işlevsel ölçümler ve yaşam kalitesi (KF-36) ölçümleri çalışmaya başlamadan önce, 3. ayda ve 6. ayda tekrar edilmiştir.Bulgular: Günlük enerji tüketimi, SKB, DKB, bel çevresi, kalça çevresi, BKI, dinlenik KAS, alt ekstremite kuvveti, üst ekstremite kuvveti, alt ekstremite esnekliği, üst ekstremite esnekliği, denge özelliği bakımından zamanla girişim grubunda anlamlı iyileşme gözlenmiştir (p<0.05). Yaşam kalitesi değerlendirmesinde zamanla, girişim grubunda fiziksel fonksiyon, fiziksel rol, beden ağrısı, sosyal fonksiyon, mental sağlık, emosyonel rol, canlılık genel sağlık puanları bakımından anlamlı bir iyileşme gözlenmiştir (p<0.05). Gruplar arasında SKB, kalça çevresi, dinlenim KAS, alt ekstremite kuvveti, üst ekstremite kuvveti, üst ekstremite esnekliği ve denge özelliği bakımından anlamlı fark gözlenmiştir (p<0.05). Yaşam kalitesi değerlendirmesinde gruplar arasında fiziksel fonksiyon, fiziksel rol, beden ağrısı, mental sağlık, emosyonel rol ve canlılık bakımından anlamlı fark vardır (p<0.05).Sonuç: Birinci basamak sağlık hizmetlerinde, spor yapmaya engeli olmayan ve spor yapmaya niyet öncesi döneminde olan hastalara, verilen bedensel etkinlik düzeylerini arttırıcı danışmanlık hizmetlerinin verilmesi, bedensel etkinlik ve yaşam kalitesi düzeyleri üzerine olumlu etkileri olmuştur. Geliştirilen enstrümanın ülke çapındaki uygulanması toplum düzeyindeki bedensel etkinlik düzeyini arttırmada yararlı olacağı kanaatindeyiz.

Objective: The purpose of this study is to determine how the physical activity counseling services and exercise prescriptions effect the quality of life and the activity levels of sedentary patients in urban Antalya Region.Method: Sedentary patients aged 50-70, without any physical health condition, and physical and mental problems, who were able to communicate and who ad a tendency to physical activity, participated voluntarily to this study. The control group comprised of 69 inviduals and the intervention group of 51 individuals. The intervention group were advised to exercise and were trained 30 minutes on physical activity. A set of First Step Education [Thera-Band, Percieved Exertion Level ( Scale of Borg), First Step Program Handbook] was also handed out. Prescriptions were renewed every month. The individuals in control group were informed by their doctors for 5-10 minutes on how to increase the physical activity and about the benefits of physical activity. With the aim of measuring the effectiveness of exercise prescriptions daily energy expenditure, antropometric measure, functional and exercise measures and a health outcome scale (SF-36) was applied and repeated at the 3rd and 6th month of study.Results: A significant improvement between first and last measures of daily energy expenditure, systolic blood pressure, diastolic blood pressure, waist circumference, hip circumference, BMI, resting pulse, down extremity strenght, upper extremity strenght, down extremity flexibility, upper extremity flexibility, balance characteristic (p<0.05) in the intervention group was observed. Time effect of quality of life revealed a significant improvement in the physical function, physical role, body pain, social function, mental health, emotional role, vitality, and general health sub-domains in the intervention group (p<0.05). Between groups a significant difference was observed in the systolic blood pressure, waist circumference, resting pulse, lower extremity strength, upper extremity strength, lower extremity flexibility, and balance (p<0.05). Quality of life sub-domains revealed significant differences in physical function, physical role, body pain, social function, mental health, emotional role and vitality between both groups (p<0.05).Conclusion: Counseling services on physical activity at Primary Health Care level showed positive improvements on physical activity and quality of life levels in sedentary patients, who were eligible for exercise and who were in precontemplation level to begin exercise. A country wide implementation of the developed instrument seems to be useful to enhance physical activity at community level.