Avrupa Birliği`ne giriş sürecinde Türkiye`de yabancı sermaye yatırımları ve ekonomik krizler (2000-2010)

Abstract

Küreselleşme sürecinde ticari piyasalarda görülen liberalleşmeyi 1970'li yıllardan itibaren finansal piyasalarda ki liberalleşme izledi. Sermaye piyasalarının serbestleşmesi, sermaye hareketlerinin küresel ölçekte hız kazanmasına ve hacminin büyümesine neden oldu. Tasarruf açığı olan gelişmekte olan ülkelere yönelen sermaye, giriş yaptığı dönemlerde bu ülkelerin ekonomilerini olumlu etkiler iken çıkış yaptığı dönemlerde istikrarsızlıklara neden oldu. 90'lı yıllardan itibaren uluslar arası düzeyde ortaya çıkan finansal krizlerde başta spekülatif sermaye olmak üzere, sermaye hareketlerinin etkileri görüldü.Türkiye 1989 yılından itibaren finansal liberalleşmesini gerçekleştirerek tasarruf açığını yabancı sermaye ile gidermeye çalıştı. Ne yazık ki liberalleşme makro iktisadi zayıflıkları olan Türk ekonomisini, kırılganlıkları arttırarak sermaye hareketlerinin ve küresel krizlerin istikrarsızlaştırıcı etkisine açık hale getirdi. Bu çalışma ile sermaye hareketlerinin Türkiye'nin makro ekonomik verileri ve kriz göstergeleri üzerindeki etkileri belirlenmeye çalışıldı. Sermaye hareketlerinin reel ve finansal verilerinin bir kısmı üzerinde etkili olduğu saptandı. Portföy yatırımlarının çok sayıda makro ekonomik veriyi etkileyerek, diğer yatırımlar ve doğrudan yatırımlara göre Türkiye ekonomisi ve son zamanlardaki krizler üzerinde daha etkin rol aldığı görüldü.

1970?s financial liberalization has been followed by the liberalization of commercial markets in the process of globalization. Liberalization of financial markets has caused the acceleration of capital flows and the increase of their volume. Capital that flows to developing countries suffering from saving gaps has positive effects on the economies when they entered into these countries and lead to destabilizations on their economies when they went out. The influences of capital flows, especially the ones of speculative capital, have been observed in the financial crises erupted in international level since the 1990s.By performing the financial liberalization, Turkey has tried to resolve the capital gap problem with the entrance of foreign capital since 1989. Unfortunately, by increasing its vulnerabilities, liberalization caused Turkish economy, which has macro economic weaknesses; to become open to destabilizing effects of capital flows and global financial crises. The aim of this study is to determine the effects of capital flows on Turkish macro economic variables and crises indicators. It was determined that the capital flows have effects on some of the financial and reel economic variables. It was seen that the portfolio investments have more effective role on Turkey?s economy and on the recent crises than the foreign direct investments and the other capital investments.