Yüksek şiddetli, kısa süreli yüklenmeler sonrası toparlanmada, diurnal değişimin incelenmesi

Abstract

Sporda, biyolojik ritimlerin varlığı ve önemi, spor müsabakalarının programlanmasında, antrenmanın organize edilmesinde ve sportif yolculuklarda ihtiyaç duyulan uyku sürelerinin düzenlenmesiyle ilgili olarak tanımlanmaya ve araştırılmaya başlanmıştır.Bizim çalışmamızda ise; yüksek şiddetli ve kısa süreli yüklenmeler sonrası, günlük ritme bağlı olarak gelişen diurnal değişikliklerin, solunum, kalp atım hızı, kan basıncı ve vücut sıcaklığı değişkenleri aracılığıyla toparlanma üzerine olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmaya yaş ortalaması 19.52±1.28 yıl olan, en az 2 yıl antrenman yaşına sahip 27 sağlıklı erkek katılmıştır. Bu katılımcılara her bir test ayrı bir günde olmak üzere günün beş farklı zaman diliminde (08.00, 10.00, 12.00, 15.00 ve 17.00) Wingate anaerobik güç testi (WAnT) uygulanmıştır. Her test öncesi deneklerin; kalp atım hızı, kan basıncı değerleri, oksijen tüketim hacimleri ve timpanik membran üzerinden vücut sıcaklıkları ölçülmüştür. Ayrıca yine aynı saatlerde deneklere izometrik kuvvet testleri (dikey sıçrama, kavrama kuvveti ve bacak kuvveti) uygulanmıştır. Dinlenim ölçümleri sonrası WAnT uygulanmış ve test sürecinde oluşan zirve değerlerden toparlanma dakikalarındaki solunum ve kalp atım hızı değerleri çıkartılarak, toparlanma hızları hesaplanmıştır. Elde edilen toparlanma hızı değerlerinin belirtilen diğer zaman dilimlerindeki ölçümlerle karşılaştırılarak toparlanma üzerindeki diurnal değişim etkisi incelenmiştir.Çalışma sonuçlarına göre yapılan tekrarlı ölçümlerde, kalp atım hızı ve solunum değerlerinde (VO2) dinlenim sürecinde farklılık olmamasına karşın, zirve değerlerinde ve toparlanma periyodunda anlamlı düzeyde diurnal değişimler olduğu gözlenmiştir (p<0.05). Vücut sıcaklığında ise yine zirve değerlerinde ve toparlanmanın belirli bir bölümünde diurnal değişim etkisi belirlenmiştir (p<0.01). Öte yandan Wingate anaerobik güç testinde zamana bağlı bir değişim belirlenmemiştir. Yapılan izometrik kuvvet testlerinde ise dikey sıçrama dışındaki testlerde yine anlamlı düzeyde diurnal bir değişim olmadığı görülmüştür.

The importance and existence of biological rhythms in scheduling sports competitions, organization of training programs and determining the necessary duration for sleeping during trips for sporting activities, have been defined and has become the subject of research.In this study, our purpose was to examine diurnal variations, developed in relation to daily rhythms on recovery, after short-term and high intensity performances with through parameters like respiration, heart rate, blood pressure and intra-aural temperature changes.The subjects of this study were of healthy men aged 19.52±1.28 and have had training at least 2 years. The subjects went through Wingate anaerobic test (WAnT) at five different timeframes (08.00, 10.00, 12.00, 15.00 and 17.00) on different days. Before each test was applied to the subjects, heart rate, blood pressure, oxygen consumption were measured and also intra-aural temperatures were measured from tympanic membranes. In addition to the aforementioned, isometric strength tests (vertical jump, hand grip strength and leg strength) were applied at the same hours. Following the measurements carried out at rest, WAnT test was applied and by deducting the respiration (VO2) and heart rate values at the recovery period from the peak values, the rate of recovery speed is calculated. The recovery speed values obtained was compared with the other measurements obtained at different timeframes and the diurnal change effect was examined.According to the results of repeated measures, however there was no significant diurnal variations observed for heart rate and VO2 at the resting values, there was significant diurnal variations was found for peak and recovery values of the same parameters (p<0.05). Diurnal variation effects, at peak values, at the intra-aural temperature and at diurnal variation effect at certain periods of recovery, has been determined (p<0.01). On the other hand no diurnal variations has been determined related to time on WAnT. In the isometric strength tests applied, except of vertical jump test, no significant diurnal variation has been determined.