Siyatik sinir`i besleyen Vasa nervorum`un kaldırılması sonrası oluşan dejenerasyon alanlarının morfometrik incelenmesi ve FK506`nın bu dejenerasyon üzerine etkisi

Abstract

Sinir ezisi, kesisi ve greftleme gibi pek çok yaralanma modelleri üzerinde FK506'nın nöroprotektif etkileri çalışılmıştır. Ancak, FK506'nın fokal dejenerasyon veya iskemi üzerine etkilerinin araştırılması ile ilgili literatürde az çalışma mevcuttur. Çalışmamızda, siyatik sinirde fokal dejenerasyon sonrası, rejenerasyonu arttırma potansiyeli olan FK506'nın etkisinin araştırılması ve FK506'nın dejenerasyon görülen alanlarda olumlu etkisinin olacağı hipotezinin test edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda, Rattus norvegicus türü yetişkin 48 erkek Wistar sıçan kullanılmıştır. Denekler, kontrol, sham, FK506 (+) ve FK506 (-) olmak üzere dört gruba ayrılmıştır. FK506 (+) ve FK506 (-) deney gruplarında siyatik sinirde epinöral devaskülarizasyon uygulanmıştır. Birinci postoperatif günden itibaren dört hafta boyunca FK506 (+) deneklere günlük subkutan enjeksiyonlar halinde FK506 tedavisi uygulanmıştır. Siyatik sinir rejenerasyonu, yürüme pattern analizi, pinch test, ışık ve elektron mikroskopi ile analiz edilmiştir. Preoperatif günde yürüme patern analizi sonucunda elde edilen siyatik fonksiyon indeksi (SFI) değerlerinde deney grupları ile kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). 3. ve 4. postoperatif haftada, kontrol grubu ile FK506 (+) grupları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p<0.05). Pinch test sonucunda kontrol ve sham gruplarında geri çekme refleksine tam yanıt alınmıştır (Grade 3). FK506 (+) deney gruplarında geri çekme refleksine tam yanıt 3. haftada alınmıştır. Aynı haftada FK506 (-) deney gruplarında bu reflekse FK506 (+) gruplarına kıyasla daha düşük bir yanıt alınmıştır. FK506 (-) deney gruplarından tam yanıtın alındığı hafta ise 4. hafta olarak tespit edilmiştir. Morfometrik değerlendirme sonucunda epinöral devaskülarizasyon uygulanan FK506 (-) ve FK506 (+) deney gruplarında dejenerasyon görülen alanların total sinir alanına göre yüzdeleri istatistiksel olarak karşılaştırıldığında iki grup arası anlamlı fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). FK506'nın sinir rejenerasyonu üzerine olan etkileri literatürde ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır. Ancak bu sonuçlar sinirin ezi, kesi gibi travmatik yaralanmalarına ve beynin iskemik hasarlarına dayanmaktadır. Çalışmamızda FK506'nın siyatik sinirin epinöral damarlarının devaskülarizasyonu sonucu oluşturulan fokal dejenerasyon üzerine yararlı etkisi tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Siyatik sinir, devaskülarizasyon, rejenerasyon, FK506.

Several kinds of injury models, such as crush, transection, and graft repair have been well studied in terms of neuroprotective effect of FK506. However, definitive experimental studies are lacking on focal degeneration or ischemia. In the present study, our goal was to investigate the effect of FK506 on recovery of the sciatic nerve after focal ischemia produced by stripping of the epineurial vessels. A total number of 48 Wistar rats were used for this purpose and divided into four groups (control, sham-operated, FK506-treated, Vehicle-treated). Sciatic nerves were approached by femoral and gluteal muscle splitting. Then, epineural vessels around the sciatic nerve were stripped in the FK506-treated and Vehicle-treated groups. After operation, FK506 administration was performed from the first to the end of the forth postoperative week. Sciatic nerve regeneration was tested by walking track analysis, pinch test, light and electron microscopy. In the preoperative day, SFI values of the experimental group showed no significant difference (p>0.05) compared with the control group. However there was no statistical significance between FK506-treated and control group (p<0.05) in the 3rd and 4th postoperative week. In control and sham-operated groups, withdrawal responses to pinch were full (Grade 3). The onset day of full response (Grade 3) of withdrawal to pinch stimulation was in the 3rd postoperative week in six animals of the FK506-treated group. However, in the same postoperative week, six animals of the vehicle-treated group exhibited Grade 1, and four animals exhibited Grade 2 withdrawal response. So onset day of the withdrawal response in the vehicle-treated group was in the 4th postoperative week. Morphometric analysis revealed that there was no statistically difference between FK506 (+) and vehicle-treated groups by comparing the ratio of the degeneration area/total nerve area. It has been generally accepted that FK506 promotes nerve regeneration and enhances neurite outgrowth. However beneficial effect of the FK506 is generally based on the results on traumatic (crush, cut), and ischemic brain damages. In the present study we found that FK506 had a beneficial effect on focal degeneration produced by stripping of the epineurial vessels.Key words: sciatic nerve, vascular stripping, regeneration, FK506