Suça iştirakte bağlılık kuralı

Abstract

Modern ceza hukukunda sorumluluk, kolektif sorumluluğu kabul eden Orta Çağ ceza hukukundan ve müşterek ve müteselsil sorumluluğu kabul eden borçlar hukukundan farklı olarak şahsidir. Kanunilik ilkesine göre de ancak suçun kanuni tanımına uygun davranışı gerçekleştiren kişi fiilden sorumlu olacaktır. Bu durum suçun işlenişe katılan ancak davranışları kanuni tanıma uygun olmayan kişilerin cezalandırılmasına engel olmaktadır. Ancak suçu bizzat işleyenler yanında suçun işlenmesinde katkısı bulunanlar da bir şekilde sorumlu tutulmakta ve sorumluluklarının kapsamı zaman içinde gelişen iştirak kuralları çerçevesinde belirlenmektedir. Suça katkı sağlayanların sorumluluklarının failin fiiline bağlı olarak belirlenmesine bağlılık kuralı adı verilmektedir. Çalışmamızda öncelikle suçun işlenmesine katkı sağlayanların sorumluluklarının belirlenmesine ilişkin tarihi süreçten bahsedilmiştir. Devamında günümüzde uygulanan iştirak hükümlerinin yapısı ve bağlılık kuralı üzerinde durulmuş, şerikin failin fiiline bağlı olarak cezalandırılması hususunda öğretide yer alan tartışmalara yer verilmiş ve uygulamada karşı karşıya gelinen sorunlara ilişkin çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Modern concept of criminal liability is a strictly personal one as opposed to joint & several liability concepts of tort law and collective liability concept of medieval criminal law. Correspondingly only the one whose conduct fits the statutory definition of the crime can be held responsible according to the principle of legality. This prevents the punishment of those who participate in the crime but whose actions do not fit the definition. Still those who contribute to the crime is held liable somehow and the scope of their liability is determined in accordance with the participation rules developed throughout history. It is denominated as principle of accessoriness when the extent of the liabilities of the persons who participate in the crime depends on the principal's action.In this study, first we mentioned about the historical process of the specification of the accessory liability. Later we discussed the present day participation rules, their structure and the accessoriness. After we summarized the academic arguments about the derivative nature of the accessory's liability, we made our suggestions on the problems of practitioners.