1001 Nolu (1299-1301) Bolu Şeriyye Sicil Defteri`nin sosyal, kültürel ve iktisadi açılardan tahlili

Abstract

Osmanlı mahkemelerinde kadı veya nâibleri tarafından tutulan şer'iyye sicilleri, Osmanlı tarihçileri için birinci derecede öneme sahip kaynaklardır. Şer'iyye sicilleri, ait oldukarı bölgenin sosyo-kültürel, ekonomik, siyasi ve hukuki hayatıyla ilgili bilgileri ihtiva etmektedir. Bu sebeple şehir tarihlerine ait ilmi araştırmaların da kaynağıdır.Tez çalışmamız, 1001 No'lu (1299-1301/1882-1884) Bolu Şer'iyye Sicil Defteri'ne dayanmaktadır. Sicil defterindeki veriler doğrultusunda Bolu'nun o dönemdeki sosyo-kültürel ve ekonomik yapısını incelemeye çalıştık. Sicilde geçen, Bolu'nun kazaları, nahiyeleri, mahalleleri, köyleri, camileri, vakıfları ve medreseleri tablo şeklinde verilmiştir. Tereke kayıtları, nikahta kadına verilen mehirler, tarım aletleri, ev eşyaları, giyim, ziynet ve süs eşyaları liste şeklinde verilmiş, aile kavramı, evlenme ve boşanmadan bahsedilerek miras ve ceza hukukuyla ilgili bilgiler aktarılmıştır. Son olarak defterde geçen dava konuları tablo halinde verilip bu davalar 15 başlık altında toplanarak birer örnek metin verilmiştir.

The Religion Court Register Books (Shar'iyya records), kept by by Kadis (Judge) or Naibs (public defenders/deputy) in Ottoman courts, are among the primary sources for Ottoman historians. The records convey much about socio-cultural, economical, political and juridical life of a particular region where they belong.Based on Bolu Religion Court Register Book, nr. 1001 (1299-1301/1882-1884), we have studied the socio-cultural system and economic structure of the then Bolu. Townships, villages, districts, mosques, foundations (waqfs) and madrasahs in the city have been given in the chart, and so inheritance records, mehers, farming tools, household items, clothes and jewelry in the list. Finally, we have entitled lawsuits in fifteen categories displayed in a separate chart and presented a sample record for each case.