İzmirli İsmail Hakkı`nın Dürzi Mezhebi adlı eserinin Latinize edilmesi

Abstract

Dürzîlik 11 yy da ortaya çıkmış Şii-İsmaili öğretileri temel alan Hâkim bi-Emrillah'ın ulûhiyeti etrafında şekillenen Bâtıni bir fırkadır. Fırkada, Hasan b. Haydara el-Ferganî'nin, Neştekin ed-Derezî'nin ve Hamza b. Ali'nin tartışmasız etkileri söz konusudur. İlk ortaya çıktığı günden bugüne müntesipleri özellikle Ortadoğuda ve kısmende olsa Avrupa ve Amerika da hayatlarına devam etmektedir. Osmanlı döneminde Dürzîlik hakkında ciddi çalışmalar yapılmamıştır. Bunun en temel sebebi sırrilik prensibidir. Daha sonra yapılan çalışmalar hep kısıtlı kalmış, tatmin edici bilgiler elde edilememiştir. Cumhuriyet sonrasında ise ilk çalışma İzmirli İsmail Hakkı tarafından yapılmıştır. İşte ele aldığımız bu eser İzmirli İsmail Hakkı'nın 1926 yılında basılan Dürzî Mezhebi adlı risalesidir. Öncelikle metnin Osmanlıcadan Latinizesi yapılmış olup tespit edilen hatalar düzeltilmiştir. Akabinde bahse konu olan bu risalenin Mezhepler Tarihine alanına katkısı incelenmiş ve İzmirli'nin bu alandaki mevkisi üzerinde durulmuştur. Çalışılan eserin Dürzîlik hakkında Cumhuriyet dönemi ilk eser olmasının verdiği önemden hareketle, bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacağı kanaatindeyiz.Anahtar Kelimler: İzmirli İsmail Hakkı, Dürzî Mezhebi, Dürzî Risalesi

The Druze,which emerged in the 11th century,is an esoteric faction that is shaped with the godhead of Hakim bi-Emrillah whose ideas were based on Şii-İsmaili discipline.In this faction,the influences of Hasan b. Haydara el Fergani,Neştekin ed Derezi and Hamza b. Ali are mostly observed.Since its first occurance,its followers have lived especially in the Middle East and partly in Europe and America.During the Ottoman Empire reign,there weren't enough studies about the Druze.The main reason for this was the secrecy policy.The studies that were carried out later were always limited and not satisfactory.The first research after the foundation of the republic was carried out by İzmirli İsmail Hakkı.So the piece of work we'll handle is the leaflet of Druze by İzmirli İsmail Hakkı which was printed in 1926.Firstly,the leaflet was translated from Ottoman to Latin and the mistakes have been corrected.Then,the contribution of this leaflet to the history of religious sects has been focused on and the position of the writer-İzmirli on this area has been mentioned.As the leaflet that has been studied on was the first piece of work about the Druze during the republic period, we are certain that it'll shed light on the studies,afterwards.Keywords: İsmail Hakkı of İzmir, The Druze Sect, The Druze Booklet