Osmanlı Devleti`nde Tanzimat`tan Cumhuriyet`e beşeri sermayenin ıslahı; İstanbul Sanayi Mektebi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, XIX. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Devleti'nde modern sanayileşme girişimlerinin doğurduğu nitelikli emek ihtiyacının merkezi devlet tarafından esnaf örgütlerinin yanı sıra nasıl karşılanmaya çalışıldığını İstanbul Sanayi Mektebi örneğinden hareketle ortaya konacaktır. Sanayi Mektebi uygulamasının Osmanlı toplumunda eğitim yoluyla beşeri sermayenin niteliğini artırma yolunda önemli bir adım olduğu sonucu, arşiv kaynaklarından elde edilen verilerle desteklenecektir. İlk bölümünde eğitimin, siyasi ve sosyal çalkalanmalardan nasıl etkilendiği ve bu hususta ne tür reformların yapıldığı hususunda bilgi verilmektedir. Islahhane'lerden Sanayi Mektebi'ne geçişin tarihsel analizi Başbakanlık Osmanlı Arşiv kaynaklarından faydalanılarak çalışılmıştır. İkinci bölümünde II. Abdülhamid Dönemi'nde Sanayi Mektebi'nde yapılan ıslahatlar incelenmiştir. Üçüncü bölümünde II. Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar mektebin içinde bulunduğu durum izah edilmiştir. Bu dönemde açılan, vilayet bölgelerindeki Sanayi Mektepleri ile Özel Sanayi Mektepleri'nin açılış gayesi incelenmiştir. Bu çalışmada 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar İstanbul Sanayi Mektebi adına verilen mücadelenin sosyolojik ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır. Sivil eğitimin yansıması olan bu mektepte verilen eğitim ile birlikte esnafların bilgi ve beceri düzeyi artmıştır. Böylelikle daha iyi bir üretim gerçekleşmiştir.

The purpose of this study, XIX. from the second half of that century, in the era of modern industrialization, the central government of the Ottoman Empire attempted to meet the skilled labor needs of the artisan organizations, for example, through the Istanbul Industrial School The result, as supported by data obtained from archival sources, was an important step towards improving the quality of human capital of Ottoman society through training in the Industrial School it will be. In the first part, information is given about how the training was influenced by political and social agitation and the kinds of reform that resulted from the matter. Historical analysis of the industry's transition to Islahhane School was carried out by utilizing the Prime Ministry Ottoman Archives sources. In the second section, the reforms made in the Industrial School in Abdulhamid period are examined. In the third section, Constitutional cases concerning. The school up to the first years of the Republic described. The private Industrial School, which was opened during this period in a regional province is studied. . In this study, the second half of the 19th century until the early years of the Republic of the struggle on behalf of Istanbul Technical School are evaluated sociologically and economically. Knowledge of trade education in this school is a reflection of increased civic education and skill levels. Thus, the goal of better production was realized.