Atölyelerden fabrikalara Gaziantep`te tekstil işçilerinin işçileşme dinamikleri

Abstract

Tarihsel bir fenomen olması itibariyle sınıf, bir dizi ilişki ve süreci içerisinde barındırmaktadır. Bu anlamda sınıf birden ortaya çıkmamış, kendi oluşum dinamikleri içerisinden doğmuştur. Ancak burada doğum bir `anı` değil; uzun ve sancılı bir süreci ifade etmektedir. Bu süreç 1800'lü yılların İngiltere'sinden, 2000'li yılların `küresel` dünyasına kadar süre gelmiştir. Farklı mekân ve dönemlerde kendine özgü dinamikler yaratan bu süreçte değişmeyen fenomen, üreticilerin üretim araçlarından kopartılarak hızla içine çekildiği işçileşme hâli olmuştur. Sanayi Devrimi sonrasında İngiltere'de en yaygın şekilde yaşanan sermaye birikimi ve işçi sınıfı deneyimleri zamanla tüm dünyaya yayılmış, farklı mekânlarda, farklı işçileşme süreçleri yaşanmıştır. Günümüzde küreselleşme olarak nitelendirilen bu süreç ile işçileşme dalgası yerellere kadar nüfuz eden bir hâl almıştır. Bu mahiyetten yola çıkarak, Türkiye'nin bir yereli olan Gaziantep'te, tekstil işçisinin işçileşme dinamikleri, tüm toplumsal ilişki ve süreçleriyle değerlendirilmektedir. Sermaye birikimi ve emek süreçleri arasındaki ilişkinin küçük tekstil atölyeleri ve fabrika gibi üretim mekânları üzerinden okunması anlamlıdır. Bu bağlamda, sınıf ve sınıfın ortaya çıkış dinamikleri irdelenirken, bir süreç olarak işçileşmenin ekonomik ve toplumsal evrimi ele alınmıştır. Sermayenin küreselleşmesi ve yerelleşmesi bağlamında ülkeler/bölgeler/mekânlar arası eşitsizlik sorunsalı çok geniş bir literatüre sahiptir. Bu nedenle eşitsizlik ve bağımlılık ilişkisini yaratan asıl unsur olarak emek süreçlerine işaret edilmesi önemlidir. Tekstil işçisi, sahip olduğu zengin deneyim ve mücadele birikimiyle yaşanan dönüşümün dinamik bir ilişkisi olarak çalışmaya konu olmuştur.Anahtar Kelimeler: İşçileşme, Uluslararasılaşma, Yerelleşme, Mekân, Tekstil Sektörü,Direnişler, Gaziantep.

As an historical phenomenon, class complies with several relations and processes. In this sense, class did not arise suddenly; it has been grown out with in its own formation dynamics. Yet, this arise or birth is not a moment, it expresses a long and difficult process. This process comes from England of 1800s and exceeds to millennium `global` world of 2000s. In this process, which creates its unique dynamics in different places and eras, the only unchanged phenomenon is laborization into which producers are got drawn while teared off production tools. The experiences of the workers and the accumulation of the capital occurred commonly in England just after the Industrial Revolution spread all over the world by the time and different laborization processes have taken place in many different locations on the world. As per the process, called as Globalization nowadays, laborization even penetrated to the locals. Regarding the interpreted progress, the `laborization` dynamics of textile workers in Gaziantep where can be nominated as a local in Turkey, is evaluated regarding also the social interactions and processes. It would be evocative that the relation between capital accumulation and labor processes are assessed via manufacturing places such as textile workshops and factories. In parallel with that assessment, the social and economic evolution of laborization is evaluated as a process while dynamics of class and its generation are scrutinized. The inequality problem between countries/territories/places has many studies in the academic literature stating also the globalization and the localization of the capital. It is significant that labor processes are pointed as the main factor that creates the relation between inequality and dependency. Textile workers are the topic of the article because they become a dynamic relation of the transformation due to the their experience and history that is full of struggle.Keywords: Laborization, Internationalisation, Localization, Place, Textile Sector,Resistances, Gaziantep.