Okul kazalarını önlemeye yönelik verilen kazasız günler eğitim programının öğrencilerin bilgi ve davranışlarına etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, okul kazalarını önlemeye yönelik verilen kazasız günler eğitim programının öğrencilerin bilgi ve davranışlarına etkisini belirlemektir.Yöntem: Araştırma ön-test ve son-test girişim ve kontrol gruplu yarı deneysel tiptedir. Çalışma, Antalya'da iki ilkokulda 2015-2016 eğitim-öğretim döneminde 414 dördüncü sınıf öğrencileri ile yapılmıştır. Veriler Tanıtıcı Soru Formu ve Öğrencilerin Okul Kazalarında Güvenlik Önlemlerine Yönelik Bilgi ve Davranış Ölçekleri kullanılarak elde edilmiştir. Önce girişim ve kontrol grubundaki öğrencilere ön-test yapılmış, daha sonra girişim grubuna `Kazasız Günler Eğitim Programı (KGEP)` uygulanmıştır. Dört hafta süren eğitim programında her hafta farklı bir uygulama (anlatım, soru-cevap, doğru-yanlış oyunu, sözcük avı, çengel bulmaca ve tartışma) yapılmıştır. Öğrencilere eğitimin kalıcı olması için broşür, eğitim sonunda ise başarı belgeleri verilmiştir. Eğitimden beş hafta sonra eğitimin etkinliğini değerlendirmek için, hem girişim hem de kontrol grubuna son test uygulanmıştır. Verilerin analizinde ortalama, yüzdelik, Fisher'in Kesin Ki-Kare Testi, Pearson Ki-Kare testi, Mann-Whitney U testi, Bağımsız İki Örneklem t testi (Independent Samples t Test), Wilcoxon Eş Testi ve İki Eş Arasındaki Fark Testi kullanılmıştır. Bulgular: Girişim grubundaki öğrencilerin eğitim sonrası son-test bilgi ve davranış puan ortalamalarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu ve aralarındaki farkın da istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0.001). Her iki grupta hem bilgi hem de davranış puan ortalamalarında artış olmuştur (p<0.001). Girişim ve kontrol grubundaki öğrencilerin en fazla teneffüste (%85.5), okul bahçesinde (%78.2) kendilerinin ve arkadaşlarının dikkatsizliklerinden (%56) dolayı kaza geçirdikleri belirlenmiştir ancak istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Girişim ve kontrol grubundaki öğrencilerin kaza çeşitleri bakımından en fazla düşme (%72.6) ve arkadaşı ile çarpışma (%61.2) yaşadığı belirlenmiştir.Sonuç: Öğrencilere okul döneminde periyodik olarak kazaların önlenmesi konusunda eğitim verilmesi, okul hemşireleri tarafından okul ve çevresinin düzenlenmesi ve ilgili yerlere bildirimlerin yapılması önemlidir.Anahtar Kelimeler: okul kazası, önleme, okul çocuğu, okul sağlığı hemşiresi, eğitim

Objective: The aim of this study is to determine the effect on the knowledge and behavior of students of the education given on accident-free days training program to prevent school accidents. Method: This is a semi-experimental study based on pre-test and post-test intervention-control groups. The study was completed with 414 fourth grade students in two schools in Antalya during 2015-2016 academic year. The data were collected with introductory question form and the Knowledge and Behavior Scale Of The Students On Safety Precautions for Preventing Accidents at School. At first, pre-test was applied to all students. Then, `Accident-Free Days Training Program` was given to the students at intervention group. The training lasted four weeks and each week a different method (seminer, Q&A, true-false game, word hunt, crossword puzzle and discussion) was applied. In order to promote learning, brochures were given out and certificate of achievement were given. Five weeks after the training, post test was applied to both intervention and control group. For data analysis we used mean, percentage, Fisher's Chi Square Test, Pearson Chi Square Test, Mann-Whitney U Test, Independent Samples T Test, Wilcoxon Peer Test and Difference Between Two Peers Test.Results: Post-training knowledge and behavioral point averages of the students in the intervention group were found to be higher than the control group and it was found to be statistically significant (p <0.001). Post-test knowledge and behavior results have increased in the both group (p<0.001). Both in intervention and control group, students were observed to have accidents at break (%85.5), at school yard (%78.2) and due to self and peer misbehavior (%56), but there was no statistically significant difference. Regarding the accident types, students in both groups have been observed to falls (%72.6) and collision with another peer (%61.2).Conclusion:It is important to be given education periodically on the prevention of accidents during the school period and to arrange the school and its surroundings and to make notifications to the relevant places by the school nurses.Key words: school accident, prevention, schoolchild, school nurse, education