Çokkültürlülük ve kültürel kimlik inşası bağlamında Türkiye`deki çokkültürcü medya uygulaması: TRT Kûrdi

Abstract

Küreselleşen dünyadaki gelişmelerden en çok etkilenen unsurlar kuşkusuz kültür ve kimliktir. Bu nedenle küreselleşme tartışmalarında sıklıkla bu kavramların dönüşümünden bugünkü durumundan söz edilmektedir. Bu durum toplumların kültürel ve kimliksel taleplerini de etkilemektedir. Bu nedenle postmodern olarak ifade edilen dönemde, modern dönemden farklı olarak kültürel kimliğe yönelik yaklaşımlar ve politikalar da değişmiştir. Çokkültürlü olan toplumlar, çokkültürcü ideolojiyi benimsemiş, ülke politikalarını buna göre değiştirmiştir. Çokkültürcü ideolojinin yayılmasını ve bilinirliğini artıran en büyük unsurlardan biri de kitle iletişim araçları olmuştur. Ülkelerin politikalarına etki eden çokkültürcü ideoloji uluslararası sözleşmelerle kitle iletişimini de kapsamına almıştır. Ancak yirmi birinci yüzyıla gelindiğinde çokkültürcü ideolojinin çöktüğü iddiaları ortaya atılmış ve farklı eleştiriler yapılmıştır. Türkiye'de, ilk kez çokkültürlü toplum olmaktan, çokkültürcü toplum olma yolunda politik adımlar atılması, Batı'da çokkültürcü ideolojinin eleştirilmeye başlandığı döneme denk gelmektedir. Dünyadaki örneklerinde olduğu gibi, Türkiye'de de çokkültürcü ideolojinin uygulamaları kitle iletişim araçlarında görülmüştür. Çok dilli yayıncılığa yönelik yasal değişiklerin ardından, bir kamu hizmeti yayıncılık kanalı olan TRT'nin bünyesinde Kürtçe yayın yapan TRT Kûrdi (ilk adıyla TRT 6) kanalı açılmıştır. Ancak TRT Kûrdi her ne kadar kamusal yayıncılık kanalı olsa da devlet erkinin söyleminden bağımsız olamayacağı düşünülmüştür. Bu nedenle çalışmada, bir nitel araştırma yöntemi olan söylem çözümlemesi yöntemi kullanılarak Türkiye'deki çokkkültürcü ideolojinin kitle iletişim aracı örneği ve aynı zaman kamusal yayıncılık kanalı olan TRT Kûrdi'nin, Kürt kültürel kimliğini nasıl inşa ettiği incelenmiştir. Ayrıca kültürel kimliğin yeniden üretimi, çokkültürcü ideolojiye yönelik eleştiriler göz önünde bulundurularak, çokkültürcülüğün postmodern içeriği açısından değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler : TRT Kûrdi, Çokkültürcülük,Kültürel Kimlik

Culture and identity are the mostly affected elements of developments in a globalized world. Therefore, evolvement and current meaning of these notions are often mentioned in globalization debates, which affects culture and identity requisitions of societies as well. Consequently, approaches and policies towards cultural identity have changed within the current era which is called as postmodern, unlike the modern era. Multicultural societies have adopted the ideology of multiculturalism, which led them to amend their national policies accordingly. Mass media has played a very crucial role in enhancing the expansion and awareness of the ideology of multiculturalism. Having an impact on nations' policies, ideology of multiculturalism has also involved mass communication in its context through international treaties. However, twenty first century has witnessed the argument for collapse of the ideology of multiculturalism, along with various criticisms. Political acts towards an ideology of multiculturalism in Turkey for the first time happened to coincides with the period when the ideology of multiculturalism was exposed to criticism. As in other similar cases in the world, applications of the ideology of multiculturalism have happened to occur within mass media environment. After legal amendments on multilingual broadcasting, TRT Kûrdi (firstly named TRT 6) started broadcasting in Kurdish language as a side-channel of TRT. Despite TRT Kûrdi being a public broadcasting entity, however, it is widely believed that the channel's policies could never be independent from state discourse. Therefore this study tries to shed light through adopting a qualitative approach and using discourse analysis method on how TRT Kûrdi, as the mass media application of the ideology of multiculturalism in Turkey and as a public broadcasting channel, builds Kurdish cultural identity. Moreover, the study evaluates the reproduction of cultural identity through the window of postmodern context of the ideology of multiculturalism, bearing in mind criticisms towards the ideology of multiculturalism.Keywords : TRT Kûrdi,Multiculturalism,Cultural Identitiy