Osmanlı âlimlerinden Nuh b. Mustafa`ya göre risâlet ve nübüvvet arasındaki farklar

Abstract

Nuh b. Mustafa el-Konevî XVII. yüzyılda yaşamış çok yönlü Osmanlı âlimlerindendir. Kaynaklarda kendisinden fâkih, sûfî, âlim, allâme diye bahsedilmesi bu gerçeği ifade etmektedir. Ayrıca, fıkıh, kelâm, hadîs ve tefsîr gibi birçok alanda eser kaleme alması çok yönlü bir âlim olduğunu göstermektedir.Nuh b. Mustafa el-Konevî'nin diğer eserlerinde olduğu gibi incelediğimiz eseri olan `Eşrafu'l-makâle fî ma'ne'n-nubuvveti ve'r-risâle` adlı eserinde de Ehl-i Sünnet'e bağlı olduğunu görmekteyiz. O, bu eserinde nübüvvet ve risâlet meselesini Ehl-i Sünnet'e uygun şekilde ele almıştır. Ancak risâlette kitâb ve şerîat şartının bulunmadığını kabul etmesi gibi bazı hususlarda farklı düşündüğünü söylememiz gerektiğini düşünüyoruz.Nuh b. Mustafa el-Konevî, bu risâlesinde, sadece nübüvvet ve risâlet arasındaki farkları ele almakla yetinmeyip bu meseleyi çok daha detaylı ele aldığını söyleyebiliriz. Peygamber göndermenin İlâhî hikmetin bir gereği olduğu, peygamber göndermenin faydaları ve Hz. Muhammed'in nübüvvetinin delîlleri gibi konuları işlemesini, örnek olarak zikredebiliriz.Nuh Efendi'nin bu eserinden yola çıkarak ilmî bir kişiliğe sahip olduğunu söylemek mümkündür. Zîrâ o, diğer görüşleri sadece reddetmeyi seçmemiştir. Onların delîllerini ve verilen cevapları zikretmiştir. Sonunda da kendi görüşünü beyân etmiştir. Kendi görüşünü beyân etmesinin ise esere orjinallik kazandırdığını söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Nuh b. Mustafa, Eşrafu'l-Makâle, Nübüvvet, Risâlet, Ehl-i Sünnet.

Nuh B. Mustafa el-Konevî is one of the Ottoman scholars who lived in XVII. century. Different resources had called him with the titles such as sufi, canonist, scholar and head of scholars.His studies on islâmic jurisprudence, euphemism and hadiths proves that he is one of the exceptional and well-rounded scholars that has been known.When his studies and books written by him such as `Eşrafu'l-makâle fî ma'ne'n-nubuvveti ve'r-risâle` have been examined, It is clearly obvius that Nuh b. Mustafa is a Sunni scholar.His studies perfectly matches and doesn't have any conflict with prophecy and mission concepts of Sunnis. However, we would like to mention that he has provided some different opinions and recorded that 'the prophecy doesn't necessarily has to include the book and the shari'a laws'. Nuh b. Mustafa didn't only study prophecy and mission concepts in İslâm, his pamphlet that we mentioned above also consists of many different topics and issues in detail. Unknowable intentions of Allah about selecting Prophets and benefits and necessity of the guidance of the Prophets, the proofs of the existence of Hz Muhammed are some of the topics he has covered in his pamphlets and studies.It is possible to say that Nuh Efendi was a strong intellectual of his time; due to the fact that he has spend a great amount time and gathered many resources to be able to study on the topics in deeper details. He has used all the evidence and claims to be able to create solid conclusions. And after long studies he has noted his opinions and critics regarding the topics he had studied. His wise and detailed conclusions are the most essential characteristic of his works that makes all his studies worthy to be reviewed and used as reliable resources.Key Words: Nuh B. Mustafa, Eşrafu'l-Makâle, Nübüvvet, Risâlet, Ehl-i Sünnet.