Erenköy cemaatinde kadın sohbetleri: İçerenköy semti örneği

Abstract

Tarikatlar ve cemaatler müntesiplerinin dindarlık formlarını şekillendiren veonların sosyalleşme imkanlarını artıran dinî gruplardır. Tarikat olma özelliğini koruyanErenköy Cemaati de Türkiye'de Nakşibendî sûfîliğini temsil eden önemli dinîgruplardan biridir. Bu tezin konusu tasavvufî bir pratik olan sohbete dair etnografik biraraştırmadır ve tezin odak noktasını Erenköy Cemaatindeki kadın sohbetlerioluşturmaktadır. Çalışmanın iki hedefi bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, sohbetinantropolojik yöntemlerle tanınması, bir başka deyişle sohbetin nasıl deneyimlendiğininifade edilmesidir. İkincisi ise sohbetin modern şehir hayatında kadınlarınsosyalleşmelerine, sosyal sermaye edinme süreçlerine ve dindarlık düzeylerineetkilerinin tespit edilmesidir. Bu çalışmada tasavvuf geleneğinde sürekliliği olan ve birâdâb literatürü aracılığıyla bu konumu güçlendirilen sohbetin söz, yazı ve hâlibuluşturan bir pratik olduğu vurgulanmıştır. Kadın sohbetlerinin, katılımcılarının sosyalçevresini ve sosyalleşme alternatiflerini belirleme gücüne sahip olduğu ve onlaramanevî bir sığınak sunduğu görüşü tezin temel iddiasını oluşturmaktadır.

Sufi orders and religious communities are religious groups which define theforms of their followers' piety and offer them new possibilities of socialization.Maintaining his form as a sufi order Erenköy Community is one of the most significantreligious groups represent Naqshibandi sufism in Turkey. The subject of this thesis is anetnographic study of a sufi practice named sohbet and the main focus of the thesis iswomen's sohbet gatherings in Erenköy Community. The study have two aims: The first,understanding sohbet with the methods of anthropology, in other words, explanation ofhow sohbet is experienced by its participants. The second aim is to determine to impactsof sohbet on women's socialization in modern urban life, their processes of obtainingsocial capital and their piety levels. In this study, it is emphasized that having continuityin sufi tradition and strengthened position through its adab literature sohbet is a practiceconsists of utterance, text and disposition. The main argument of this study is thatwomen's sohbet gatherings has the power of determining the social environments ofparticipants and their alternatives of socialization and furthermore, offer them a moralshelter.