Eleştirel perspektiften Yeşilçam yıldız sistemi ve bir anti-yıldız olarak Adile Naşit

Abstract

Yeşilçam sineması, ulusal bir sinemadır. Ancak sanayileşme devriminitamamlamış bir ülkenin değil, dağılan bir imparatorluğun küllerinden doğan birülkenin olanaksızlıklar içinde yol almış sinemasıdır. Türkiye sinemasının hem kendineözgü dağıtım-gösterim bütünleşmesini sağlayarak sektörleşmeye gittiği, hem deseyirciyle tam bütünleşme sağladığı özel bir dönemini ve bu dönemin popülersinemasını ifade eder.Yeşilçam yıldız sisteminin kendine özgü özellikleri vardır; ancak yıldız inşasürecinin mekanizmaları Batı'dan alınmıştır. Yeşilçam sinemasının dayandığıgeleneksel yerli kültür, yıldız imgesinde de belli özgünlükler yaratmıştır. Yıldızsistemiyle Türkiye sinemasının sektör haline gelişi güçlenmiş, ancak sinemayı geriyeçeken çeşitli sorunlar da yaşanmıştır. Yıldızlar, seyirci kitlesinin beğenisine vetüketimine sunulmuş kültürel mamullerdir. Seyirci, bu sürece seçme özgürlüğünükullanarak aktif katıldığından, yıldız sisteminin öngörmediği 'başka türlü' yıldızlaşanoyuncular da çıkabilmektedir. Bu oyuncular norm dışıdır ve kendilerini mücadeleyleyaratırlar.Adile Naşit, seyircinin takdiriyle yıldızlaşmış oyunculardan biridir. Oynadığıküçük ya da yan rollerle, seyirci nezdinde başrol oyuncularından daha etkili olmuş,yıldız sinemasına dayanan Yeşilçam'da bir ilk'i yaratarak başrol oynamadığı bir filmle'En İyi Kadın Oyuncu' ödülünü almıştır. Naşit, bir kadın yıldız için öngörülenözelliklerden hiçbirine sahip değildir. Endüstriyel yıldız imajının dışında var olmuş,kuşaklar boyu sanatçı bir ailenin modern tiyatro ve sinemadaki temsilini sürdürmüştür.Özel yaşamını popüler gözetleme alanının, yani magazinin dışında bırakan ve taşıdığıinsanlık ve halk sevgisini yaşamında içselleştiren Naşit, Yeşilçam sinemasında çokluetnik kimliği, sınıflar üstü insanlık anlayışıyla her yaştan seyircinin 'sevgili Adile'siolabilmiştir. Bu çalışma, yıldız sisteminin dışında bir 'yıldız' oluşuyla Adile Naşit'i biranti-yıldız olarak tanımlamaktadır.

Yesilcam cinema is a national cinema. But it is not a cinema took place in adeveloped country completed its industrial revolution; but it is a cinema survived andmoved forward under the difficult conditions and impossibilities in a country rise fromashes of a dissolved empire. It is defining and indicating a special period where Turkishcinema achieved unique and its characteristic distribution-show integration andbecame a sector and integrated with its audiences and popular cinema of that era.There are characteristic and unique features of Yesilcam star system; but starcreating and rising system is obtained from Western world. Traditional local culturewhere Yesilcam cinema is based on created a specific specialties and distinctness instar image also. By star system, Turkish cinema got strong and became a sector; butsome various problems pushing the cinema back were occurred. Stars are culturalproducts presented and promoted to the applause and consumption of audiences.Because audiences joined to this process actively by declaring and showing theirfreedom of choice, some other actors/actresses became a star `anyhow` as unexpectedand foreseen by star system. These actors/actresses are out of norm and createthemselves by effort and struggle.Adile Nasit is an actress became a star by appreciation of audiences. As spearcareer, she influenced and affected audiences more than lead actors/actresses with hersmall or supportive roles. She is `the first` in Yesilcam cinema history which is basedon star cinema system and awarded as `The Best Actress` where she didn't got theleading role in that movie. Nasit has none of features for being a star actress. She bornand raised out of industrial start image and continued representation in modern theatreand cinema of an artist family for many generations. Nasit is achieved to keep itsprivate life out of popular monitoring area, I mean out of magazine and tabloid pressand interiorized her humanity and love of people, and she became `Dear Adile` ofaudiences from any age by her humanity supra-class and over than multi-nationalethnic identity in Yesilcam cinema. This study is defining Adile Nasit as an anti-start asbeing a `star` out of star system.