Yeşilçam sinemasında dublaj Jeyan Mahfi Ayral Tözüm örneği (1930-1980)

Abstract

Sessiz sinema döneminde bile filmler tam olarak sessizlik içinde izlenmemiş, film gösterimlerine canlı orkestraların yaptığı müzikler, efektler ve yer yer canlı anlatıcılar eşlik etmiştir. Sinemanın sese duyduğu ihtiyaç sonunda sesli çekim teknolojisine ulaşılmıştır. Ancak bu yöntemle beraber bazı teknik sıkıntılar da ortaya çıkmıştır. Dublaj, sesli sinemanın ortaya çıkardığı bu sorunları çözmek için geliştirilen bir yöntemdir. Bu çalışmada sinema ve ses ilişkisi üzerinden gidilerek Batı'da sessiz sinema döneminden dublaj yönteminin icadına kadar sinemada sesin tarihi ve kullanım biçimlerine kısaca değinilip Türk Sineması dublajına odaklanıldı. Türk Sineması'nda dublaj teknikleri, dublajın ekonomik işleyişi, dublaj stüdyoları, dublaj sektöründe yaşanan sorunlar gibi sektörel konularla birlikte dublajın Türk Sineması'na yerleşmesindeki sosyo-kültürel etkileri ele alındı. Türk Sineması'nda yerli ve yabancı film dublajları incelenerek Türk Sineması'nda dublaj tarihi dönemlendirmesi yapıldı, özellikle ise yerli filmlerin dublajla seslendirildiği Yeşilçam yılları üzerine yoğunlaşıldı. Dublaj tarihi dönemlendirmesi yapıldıktan sonra dublaj sanatçıları da bu dönemlere yerleştirilerek ve dublaj alanında yaptıkları çalışmalarıyla örneklendirildi. Ayrıca bu tez kapsamında dönemlere ayırdığımız dublaj tarihimizin iki dönemine de dahil ettiğimiz ve Yeşilçam Sineması'nın en önemli ismi olarak nitelendirdiğimiz Jeyan Mahfi Ayral Tözüm biyografik olarak ele alındı ve seslendirdiği filmlerin dökümü yapıldı.

Even in the silent movie-era, the movies were not watched in silence but were accompanied by live orchestras, by certain effects and to some extent by live narrators. In consequence of the cinema's necessity for sound, the sound technology was developed and incorporated into movies. However certain technical problems had emerged with the new technology. Dubbing is a method that was developed in order to overcome those problems.This study approaches the relation between the sound and the cinema through making an overview of the Western Cinema from its' early silent stages until the invention of 'Dubbing' and focuses on `Dubbing in Turkish Cinema`. Dubbing techniques in Turkish Cinema, economical mechanism of dubbing, dubbing studios, problems in the dubbing industry and as well as the socio-cultural effects of the incorporation of dubbing into Turkish Cinema were addressed. By examining Turkish and foreign dubbed movie examples in Turkish Cinema, a history of dubbing periodization was made and the era where Turkish voice-over was frequently used in Turkish movies was particularly taken into account. Subsequent to the periodization of dubbing history, dubbing artists were also integrated to these periods and their works were exemplified. The biography of Jeyan Mahfi Ayral Tözüm who was included in both periods of the dubbing history was addressed and a chronology of his movies was made.