Postnatal fare ovaryum dokularında tert gen ekspresyonunun belirlenmesi

Abstract

Amaç: Telomerler, ökaryotik kromozomların uç kısımlarında bulunan tekrarlı DNA dizileridir. Biyolojik yaşlanmaya bağlı olarak memeli ovaryumlarında yaşlanmakta ve bu süreçte telomerlerin kısaldığı bilinmektedir. Telomerlerdeki bu kısalmanın moleküler alt yapısı tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı telomerlerin uzatılmasında ve telomerlerin bütünlüğünün korunmasında görevli genlerin postnatal hayatın farklı yaşlarındaki fare ovaryumlarında belirlenmesidir. Yöntem: Farelerde normal ovaryal gelişimin erken (1. ve 2. hafta), genç (3. ve 4. hafta), ergin (5. ve 6. hafta), geç ergin (16. ve 18. hafta) ve yaşlı (52., 60. ve 72. hafta) dönem olmak üzere 5 grup (n=3) oluşturuldu. Fare ovaryumlarında Tert, Terc, Trf1, Trf2 ve Pot1a genlerinin mRNA ekspresyonu qRT-PCR ile, protein ekspresyonu ise immünohistokimya ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler, one way ANOVA testi ile istatistiksel açıdan değerlendirildi.Bulgular: Analizler sonucunda erken dönem ovaryum dokularındaki Tert mRNA ekspresyonu genç, ergin, geç ergin ve yaşlı dönemlere göre daha yüksek bulunmuştur. Terc mRNA ekspresyon ise erken dönemden yaşlı döneme doğru azaldığı tespit edildi. Trf1 ekspresyonu gruplar arasında farklılık göstermezken; Trf2 ekspresyonu genç ve ergin dönemlerden farklı olarak geç ergin dönemde en düşük düzeyde bulundu. Yaşlı dönemdeki Pot1a ekspresyonu, geç ergin döneme göre daha yüksek bulunmuştur. Gruplar arasında göreli TERT ekspresyonu, erken dönemden yaşlı döneme doğru azalmış, fakat bu azalma anlamlı olarak bulunmamıştır. TRF1 ekspresyonunda istatistiksel olarak bir fark belirlenmemiştir. TRF2 ekspresyonu, erken dönemde yaşlı döneme göre daha düşük bulunmuştur. Erken dönemden geç ergin döneme doğru benzer düzeylerde seyreden POT1 ekspresyonu, geç ergin dönemde azalmakta ve yaşlı dönemde ise yükselmektedir. Sonuç: Ovaryal yaşlanmaya bağlı olarak telomerde gözlenen kısalmada, Tert, Terc, Trf2 ve Pot1a genlerindeki ekspresyonel değişimlerin etkili olabileceği düşünülmektedir. Bu genlerdeki değişimin, telomer uzunluğu üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik, daha detaylı moleküler biyolojik çalışmaların gerekli olduğu kanısındayız.Anahtar Kelimeler: telomer, telomeraz, ovaryum, yaşlanma.

Objective: Telomeres are repetitive DNA sequences found at the ends of eukaryotic chromosomes. Due to biological aging mammalian ovaries are getting aged and telomeres shorten during this process. The molecular background of telomeres shortening is not fully understood. The aim of this study was to determine the genes involved in elongating telomeres and maintaining the integrity of telomeres in the mouse ovaries at different ages of postnatal life.Method: Five groups were formed based on the ovarian development terms in mice as follows: early (1- and 2-week old), young (3- and 4-week old), adult (5- and 6-week old), late adult (16- and 18-week old) and aged (52-, 60- and 72-week old). Tert, Terc, Trf1, Trf2 and Pot1a mRNA expression has been determined by qRT-PCR and their protein expression was characterized by using immunohistochemistry in the mouse ovaries. The statistical significance was evaluated with one way ANOVA test.Results: Tert expression in early group was found to be significantly higher than that of young, adult, late adult and aged groups. The Terc expression decreased from early to aged groups. Although Trf1 expression did not differ among groups, Trf2 expression was at the lowest levels in the late adult groups when compared to young and adult groups. Pot1a expression in the aged group was significantly higher than that of in the late adult groups. The relative TERT expression among the groups decreased from early to aged groups, but this change was not found significant. No statistically significant difference was found in TRF1 expression among groups. TRF2 expression was significantly lower in the early group in comparision to the aged group. The POT1 expression decreased in the late adult groups and increased in the aged group.Conclusion: The expressional changes in Tert, Terc, Trf2 and Pot1a genes are thought to have an effect on telomere shortening during ovarian aging. We believe that more detailed molecular biological studies are needed to determine the effect of these genes on telomere lengthKeywords: telomere, telomerase, ovary, aging.