Vergilendirme alanında yürütme organına tanınan yetkiler ve yargısal denetimi

Abstract

Devlet kamusal ihtiyaçlarını karşılamak için bireylerden cebri icra yolu ile vergi toplamaktadır. Devletin mali egemenliğinin bir görünümü niteliğinde olan vergilendirme yetkisi, temel anayasal ilkelerle sınırlandırılmıştır. Devlet tarafından egemenlik gücüne dayanılarak kullanılan vergilendirme yetkisinin keyfilik ve ölçüsüzlüğüne karşı bireyler, hukuk devleti ilkesinin bir gereği olan verginin yasallığı ilkesi aracılığı ile korunmaya çalışılmıştır. Vergilendirme yetkisi, halkın temsilcilerinden oluşan yasama organı tarafından yerine getirilmektedir ancak değişen ekonomik koşullar gereği yasama organı bu yetkiyi belirli şartlar ve sınırlar dahilinde yürütme organı ile paylaşmaktadır. Çalışmada vergilendirme alanında yürütme organına tanınan yetkilerin, olağan ve olağan üstü dönemlerdeki görünümleri incelenirken bu yetkilerin dayanağının, yasalar ve doğrudan anayasadan kaynaklandığı üzerinde durulmuştur. 6771 sayılı Anayasa değişikliği öncesi Bakanlar Kuruluna verilen vergilendirme alanında düzenleme yapma yetkisi, verginin yasallığı ilkesinin sınırlandırılmış bir istisnası niteliğindedir. 6771 sayılı Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı yürütme organı niteliği ile vergilendirme alanında işlem yapma yetkisine sahip olmuştur. Çalışmada, sosyal devlet ilkesi ve hukuk devleti ilkesinden hareketle yürütme organına verilen yetkiler ve vergilendirme alanında yapılan düzenleyici işlemlerin yargısal denetimi, olağan ve olağanüstü dönem koşulları gözönünde tutularak incelenmiştir.

State collects tax from the citizens in order to meet public needs through compulsory execution. Taxation authority in the state of financial sovereignty of is restricted under the basic constitutional principles. Against biased and disproportionate use of taxation authority used by the government based on sovereignty, citizens are meant to be protected through the principle of legitimacy of taxation as the necessity of a constitutional state based on the need of protection of the citizens. Taxation authority is executed by legislative body composed of the representatives of the public. However, in the face of changing economical conditions, legislative body shares this authority with executive body under certain conditions and restrictions. In our study, while the authority of the executive body in terms of taxation is being examined under normal and extraordinary, it is focused that the foundation of this authority results from rules and constitution. Before the alteration of Constitution coded 6771, the authority to make alterations in the field of taxation is a kind of exemption of limitation of principle of legitimacy of taxation given to Council of Ministers. Through the alteration of Constitution coded 6771, the President has the power to suggest alteration with the executive body title. In our study, starting with social state principle and constitutional state, judicial review of power granted to executive body and regulatory procedures in taxation is investigated taking into consideration normal and extraordinary term conditions.