Toplumsal hareketlerin dijital dönüşümü: Slaktivizm üzerine bir araştırma

Abstract

İletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler hayatın birçok noktasına etki yaptığı gibi toplumsal hareketlerin de değişim ve dönüşüm yaşamasına sebep olmuştur. Küreselleşme ile yeni bir boyut kazanan kavram, internetin hayatımıza girmesiyle beraber yeni tür bir aktivizmin doğmasını sağlamıştır. 20. yüzyılın sonlarında ilk örneklerini gördüğümüz dijital aktivizm, internetin gelişimiyle kendisini tüm dünyada göstermeye başlamıştır. Web 2.0 teknolojisiyle birlikte ortaya çıkan sosyal medya; yeni çeşit bir kamusal alan haline gelerek dijital aktivizmin sahası haline gelmiştir. Bu süreç; internetin insanları özgürleştirdiği, eşitlikçi ve demokratik bir toplum yarattığı iddialarının ortaya atılmasına yol açmıştır. Aksi görüşler ise internetin ve sosyal medyanın; devletlerin gözetimi daha çok arttırmasına sebep olan, dijital uçurum sebebiyle erişim olanaksızlığının oluştuğu ve slaktivizm (miskin aktivizm) kavramına olanak sağlayan bir yer olduğunu savunmuşlardır.Bu çalışmada, toplumsal hareketlerin gelişimi ve dijitalleşme aşaması tarihsel süreç boyunca incelenecek, internetin yaşadığı yapısal dönüşüm ve sosyal medyanın kamusal alan, gözetim ve yankı fanusları gibi kavramlarla ilişkisi araştırılacaktır. Son yıllarda dünyanın farklı birçok noktasında yaşanan toplumsal hareketlerle, internette yer alan aktivist imza kampanyaları ve protestolarla slaktivizm kavramının bağlantısına değinilecektir. Dijital yerliler olarak bahsedilen teknolojiyle küçük yaşta tanışmış 1990 ve sonrası kuşaktan kişilerle yapılan anket çalışmasıyla, slaktivizmin geçerliliği sorgulanacaktır.

The recent developments in communication technologies has not only influenced daily life but also transformed social movements. Having gained a new dimension with the globalization, the context has given birth to a new type of activism with the emergence of the internet. Digital activism which has shown its' first examples in the late 20th century, has gotten wide spread with the worldwide usage of the web technologies. Emerging after the web 2.0, social media has become a new public sphere and provided the space required for digital activism. This process has led to certain discussions addressing the equalitarian, libertarian and democratic prospects of the internet. The opposing arguments has pointed out that the internet ensures a wider government surveillance, causes a lack of accessibility emerging from a digital gap and enables a lazy way of activism named slacktivism.In this study, the development of social movements and their digitalization process with a historical background will be analyzed, the structural transformation of the internet and the relation between social media and concepts such as public sphere, surveillance and echo chambers will be investigated. The connection between the recent social movements on the world, the internet petitions, demonstrations and the slacktivism concept will be addressed. The validity of slacktivism will be questioned through survey studies made with people who were born after 1990 as they are called `Digital natives generation`.