Bazı yerli ve yabancı orijinli soğanlı yumrulu süs bitkilerinin bölgemize adaptasyonu ve dış mekanda kullanabilirliği

Abstract

öz BAZI YERLİ VE YABANCI ORİJİNLİ SOĞANLI YUMRULUSÜS BİTKİLERİNİN BÖLGEMİZE ADAPTASYONU VE DIŞ MEKANDA KULLANILABİLİRLİĞİ ZUHAL KAYNAKÇI ELİNÇ Yüksek Lisans Tezi, Çevre Bilimleri Anabilimdalı Dalı Danışman: Prof. Dr. İbrahim BAKTIR Ocak 1999, 110 Sayfa Bu çalışmada A Istromeria mixes (karışım), Cyclamen persicum, Fritillaria imperialis, Ixia 'Rose Emperor' hibrit (metadata X campanulata, türlerinin melezi, 'Rose Emperor1 ticari ismi), Oxalis adenophylla, Stembergia lıttea, Tııipa gesneriana ev lucky-strike (cv.gesneriana türünün kültür formu), Tulipa gesneriana ev monte-carlo, Tıılipa gesneriana ev negrita, Tulipa gesneriana ev cassini, Urginea maritima türlerinin Antalya sahil bandı ekolojik koşullarına adapte olabilme yetenekleri belirlenmeye çalışılmış ve kültür formlarının doğal koşullardaki davranış biçimleri incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda Ixia 'Rose Emperor', Narcissus taze t ta, Tulipa luck- strike, Tulipa monte-carlo, Tulipa negrita, Tulipa cassini, ilk yılın sonucunda çiçek açmışlar, Cyclamen persicum, Fritillaria imperialis, Stembergia lutea'dz' vejatatif gelişmeler gözlenmiştir. Alstromeria mixes, Oxalis adenophylla, Urginea marilima'dm ilk yıl sonuç elde edilememiş, Urginea maritima'dz. ikinci yıl çıkışlar başlamıştır. Geofitler çok yıllık olduklarından bir yılda istenilen sonuçlan elde etmek mümkün değildir. Bu nedenle çalışma halen devam etmektedir. Çok sayıda geofit bölgemizde doğal olarak yetişmektedir. Kültür formlarının önemli bir kısmının yetişmesi açısından Antalya ekolojisinin son derece uygun olabileceği gözlenmiştir. Elde edilen sonuçların ışığı altında bundan sonraki çalışmalarda doğamızda mevcut olan bitkilerin sürekliliğini sağlamak için kültüre alınma çalışmalarına hız vermek ve bölgemizde doğal olarak bulunmayan geofitlerinde adaptasyon çalışmalarını araştırma programlarına dahil etmek gerekmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Geofit, soğanlı bitkiler, adaptasyon, kültüre alma JÜRİ: Prof. Dr. İbrahim BAKTIR Prof. Dr. Mustafa GÖKÇEOĞLU Doç. Dr. Hüseyin SÜMBÜL Ç7>. IÜU TO&SffiOGRETIM KURUM*

ABSTRACT ADAPTABILITY AND USABILITY OF SOME NATIVE AND FOREIGN FLOWERING BULBOUS PLANTS TO ANTALYA REGION ZUHAL KA YNAKCI ELINÇ M.S. Thesis in Department of Environment Sciences Adviser: Prof. Dr. İbrahim BAKTIR January 1999, 110 pages An adaptation study was conducted to examine the adaptability of a number of geophyte species such as Alstromeha mixes, Cyclamen persicum, Fritillaria imperialis, Ixia hybrid 'Rose Emperor' (maculata X campamdata), Narcissus tazetta, Oxalis adenophylla, Stembergia lutea, Tuipa gesneriana cv lucky-strike (cv: the culture form of gesneriana), Tulipa gesneriana cv monte-carlo, Tulipa gesneriana cv negrita, Tulipa gesneriana cv cassini & Urginea maritima to Antalya coastal region. Some cultivated species were also planted for naturalization in the same plots. Ixia 'Rose Emperor', Narcissus tazetta, Tulipa cultivars were found to be more promising in respect to vegetative growth and flowering performences. Altough they did not show flower, Cyclamen persicum, Fritillaria imperialis, Stembergia lutea showed promising vegetative growth in the first year. Neither flowering nor vegetative growth were observed in Alstromeria mixes, Oxalis adenophylla, Urginea maritima in the same period. However Urginea maritima bulbs started to flourish in the second year. Since geophytes are perennial plants, alonger period of time is required to get more reliable results. Antalya province is native to many geophytes. Therefore, more researches are needed to adapt new geophytes, cultivars and varieties for enrichment of the region. Under the quidance of the results more researches have to be conducted to keep the sustainability of native species by cultivation studies as well as adaptation works on foreign species. KEY WORDS: Geophytes, bulbous plants, adaptation, naturilization COMMITEE: Prof. Dr. Ibrahim BAKTIR Prof. Dr. Mustafa GÖKÇEO?LU Doç. Dr. Hüseyin SÜMBÜL