Genotip, yetiştirme sistemi ve mevsimin Antalya koşullarında etlik piliç refahına etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZETGENOTİP, YETİŞTİRME SİSTEMİ VE MEVSİMİN ANTALYA KOŞULLARINDA ETLİK PİLİÇ REFAHINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASIDeniz İLASLAN ÇÜREKDoktora Tezi, Zootekni Anabilim DalıDanışman: Doç. Dr. Tülin AKSOYTemmuz 2010, 165 SayfaBu çalışmada mevsim, genotip ve yetiştirme sistemi faktörlerinin, Antalya koşullarında etlik piliç refahına etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Kapalı ekstansif (ke), serbest dolaşımlı (SD) ve kırmızı etiketli (KrE) olmak üzere 3 farklı yetiştirme sistemi uygulanmıştır. İlk iki sistemde hızlı (Cobb 308) ve yavaş (Hubbard Isa) gelişen etçi genotipler, kırmızı etiketli sistemde ise sadece yavaş gelişen etçi genotip kullanılmıştır. Bütün deneme gruplarında kullanılan hızlı (HG) ve yavaş (YG) gelişen etçi civcivler bir günlük yaşta (erkek ve dişi) besiye alınmıştır. Kapalı ekstansif sistemde deneme sonuna kadar kapalı yetiştirme uygulanırken, SD sistemde yetiştirilen piliçlere, 4. haftadan sonra kesim yaşlarına kadar gündüz saatlerinde serbestçe dolaşabilecekleri yoncalık (1m2/civciv) alana çıkış olanağı sağlanmıştır. KrE sistemde ise yavaş gelişen etlik piliçler ilk günden başlayarak yoncalık üzerinde bulunan kümeslerde büyütülmüşler, 6. haftadan itibaren yoncalık alana (2m2/civciv) gündüz saatlerinde özgürce çıkabilmişlerdir.SD ve ke sistemlerde besiye alınan etlik piliçler 56 ve 63, KrE sistemindekiler ise 82. günde kesime sevk edilmiştir. Canlı ağırlık, yem tüketimi ve ölüm oranı gibi verimle ilişkili özellikler son kesim tarihine kadar saptanmıştır. Dış simetrik özellikler, tonik immobilite süresi, vücut sıcaklığı, dış kalite özellikleri, kan parametreleri, yürüme yeteneği, tibia özellikleri ve tibial diskondroplazi gibi hayvan refahı ile ilişkili özelliklere ait veriler toplanmış ve değerlendirilmiştir.Sonuçlar genotipin verim özellikleri üzerine önemli etkisi olduğunu, HG'lerin daha yüksek canlı ağırlık artışı gösterdiklerini, daha fazla yem tükettiklerini ve yemi daha etkin şekilde değerlendirdiklerini ortaya koymuştur. Ölüm oranının HG'lerde, daha yüksek olduğu saptanmıştır. YG'lerde yürüme yeteneği ve dış kalite özellikleri daha iyi, tibia diskondraplazi oranı daha düşük bulunmuştur. Dikkate alınan kan parametrelerinden, heterofil/lenfosit oranı ve plazma kortikosterol seviyesi ile vücut sıcaklığı değerleri HG'lerde önemli (P<0,05) ölçüde yüksek saptanmıştır. Kış ve ilkbahar mevsimlerinde HG'ler YG'lerden daha iyi verim sonuçları gösterirken, Yaz mevsiminde Antalya'da yaşanan yüksek sıcaklıklar nedeniyle, HG'lerin verim özellikleri YG'lerden daha olumsuz etkilenmiştir. Ayrıca YG'lerin tüm mevsimlerde ve sistemlerde dikkate alınan refah ölçütleri bakımından çoğunlukla HG'lerden daha iyi sonuçlar verdikleri gözlenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Hızlı ve yavaş gelişen etlik piliç, mevsim, kapalı ekstansif, serbest dolaşımlı, kırmızı etiketli, verim özellikleri, refah

ABSTRACTAN INVESTIGATION ON EFFECTS OF GENOTYPES, REARING SYSTEMS AND SEASONS ON PERFORMANCE AND WELFARE OF BROILERS GROWN AT ANTALYA CONDITIONSDENİZ İLASLAN ÇÜREKPh.D. Thesis in Animal ScienceSupervisor: Assoc. Prof. Dr. Tülin AKSOYJuly 2010, 165 pagesThe purpose of this study was to investigate the effects of genotypes, rearing systems and seasons on welfare of broilers raised at Antalya conditions. Three different systems were applied: extensive indoor (EI), free range (FR) and label rouge (LR). Two genotypes, fast growing (Cobb 308) and slow growing (Hubbard Isa), were used in the EI and FR raising systems while only a slow growing genotype (Hubbard Isa) was used in the LR system. In all experimental groups, one day old and mixed sex (male and female), fast growing (FG) and slow growing (SG) genotypes were used. Chicks raised under the EI system were confined throughout their life while FR broilers had free outdoor access (1 chick/m2 alfa alfa pasture) after completing four weeks on deep-litter. On the other hand, LR broilers had similar outdoor access with twice (0,5 chick/m2) as much area as the FR group after spending the six-week raising period in deep-litter pens.Broilers grown under EI and FR systems were slaughtered at 56 and 63 th days of age, but LR birds were slaughtered at 82 days of age. Experimental data on performance traits and welfare related characteristics were collected and evaluated. Included were performance traits such as live-weigh gain, feed consumption, feed effiency, as well as welfare related characteristics including walking ability, tibia discondroplasia, duration of tonic immobility, external quality and some blood parameters.The results indicated that the effects of genotypes on performance traits were significant. FG genotypes had a faster live-weight gain, a higher feed intake, more efficient feed conversion ratio and higher incidence of mortality in all rearing systems. The research results also showed better walking ability, lower tibia discondroplasia incidence and better external quality was found in the SG broilers than in the FG broilers. In addition, various blood parameters were evaluated for all groups. The results demonstrated that the heterophil/lenfosit ratio (H/L) and plasma corticosterol levels were higher in FG broilers. Lastly, rectal temperatures were also found higher in FG birds. In Winter and Spring seasons FG broilers had better performance traits than SG broilers. However in summer season FG genotype performance impact hot climate more than SG genotype. On the other hand we determined that SG broilers generally had better welfare traits than FG broilers.KEY WORDS: Fast and Slow growing broilers, season, extensive indoor, free range, Label rouge, performance, welfare