Evrenin en geniş ölçekli yapıları olan galaksi kümelerinden A426, A1800, A1831 ve A2572`nin Suzaku X-ışını ve optik analizleri

Abstract

Galaksi kümeleri evrenin en büyük çekimsel yapılarıdır. Büyük kütlelicD galaksi etrafındaki yığışma, galaksilerin ve küçük grupların bir arayagelmesiyle genişler ve kümeleri oluşturur. Bu açıdan galaksi kümeleri,boyutları ve dinamikleri gibi fiziksel özellikleriyle, evreni en iyi temsiledebilen kaynaklardır. Toplam kütle hesapları, morfolojik analizler, kimyasalelementlerin kökeni gibi evrenin çözümlenmemiş en önemli sorularına cevapverebilecek niteliktedirler. Öte yandan, ?karanlık madde? doğası ve dağılımıitibariyle büyük ölçüde bilinmezliğini korumaktadır. Kümesel yapılaroluşmasına rağmen, baryonik ve karanlık maddenin ayrışmamış ve oranlarınçok da bozulmamış olması beklenir. Bu tez çalışması, seçtiğimiz 4 galaksikümesi üzerinden ışınımlı maddenin davranışını çalışmak, plazmanınmorfolojik özellikleri, sıcaklık ve element bollukları dağılımlarınıaraştırmaktadır. Elde edilen sonuçlarla, kozmolojinin yukarıda saydığımızsorularına cevap olabilecek algıyı geliştirmek en temel amacımızdır. Yüksekenerji çözünürlüklü Suzaku X-ışını uydu verilerinden, temel kümeparametrelerine odaklanmak amacıyla düzenli yüzey ışınımlı kümeler seçildi.Optik gözlemler RTT150 teleskobuyla elde edildi. Her iki bölgede elde edilensonuçlar şu şekilde sıralanabilir: i) dört kümede de soğutma akışı başlamıştır,ii) her bir kümenin küme içi galaksilerinde Süpernova Tip Ia patlamasıbaskındır, iii) küme merkezlerinde baskın galaksiler bulunmaktadır yanikümeler cD türündendir, iv) seçilen dört küme de optikçe yüksek ışınımgücüne sahiptir.

Clusters of galaxies are the largest gravitational aggregates of theuniverse. They are formed by gravitational collapse of galaxies and smallergroups around a massive cD galaxy. Considering their size and dynamics, theyare the best cosmic laboratories to study universe. Total mass (baryonic + darkmatter) estimations, morphological variations, origin of chemical abundancesare some of the puzzling questions of the cosmos. Dark matter is one of thegreatest mysteries, since we do not know its nature and distribution. Althoughlarge scale structures are formed in clusters, baryonic matter to dark matterratio is assumed to be reasonably conserved in clusters of galaxies. In order tostudy the nature of light emitting matter, morphological properties of the hotplasma, temperature and metal distributions, we have selected 4 clusters ofgalaxies in this thesis. Our main aim is to try to improve our perception aboutthe above mentioned cosmological problems. Due to its high energy resolution,Suzaku X-ray data is used. Since we want to concentrate the main clusterproperties, we have selected regular clusters. Optical observations areperformed with RTT150 telescope. The results obtained from optical and Xraydata are as follows; i) All clusters have a cooling flow at the center, ii) Themember galaxies are dominated by SN Type Ia explosion, iii) All clusterspossess a centrally dominant (cD) galaxy, iv) They are all very bright in opticalband.