Türk kültüründe selamlaşma kavramı, bu kavramın (ilköğretim ve ortaöğretim) ders kitaplarına ve programlarına yansıtılması

Abstract

Her milletin, her toplumun toplumsal yaşayışları çerçevesinde farklı türden bir selamlaşma geleneği vardır. İnsanlar karşılaşma anlarında kendilerine has olan bu selamlaşma biçimlerinden herhangi birini kullanarak tanışma, kaynaşma ve bütünleşme yoluna giderler. Toplumların birbirlerinden ne kadar farklı selamlaşma çeşitleri bulunsa da aslında bütününde tüm selamlaşma alışkanlıklarının ortak noktasının insanlar arasında bulunan farklılıkları bir kenara iterek, insanları birbirine yakınlaştırma amacı güttüğü gözlenir.Selamlaşma için kullanılan kalıp ifadelerin toplumun çeşitli kesimlerinde farklılıklar gösterdiği de bilinmektedir. Şahısların dine olan yakınlığı, cinsiyeti, kültürü, sahip olduğu mesleği, ideolojisi ve yaşı selamlaşmada kullandığı kalıp ifadelerde değişikliklere sebep olmaktadır. Ayrıca selamlaşmanın gerçekleştiği mekân, zaman ve durum da kullanılan kalıp ifadelerin çeşitlilik arz etmesini sağlar.Türk toplumundaki birtakım oluşumların Türk kültürünü önemli derecede etkilediği de bilinmektedir. İslamiyet'in kabulü Türk toplumunun her katmanına, her bireyine ve her değerine önemli derecede tesir etmiştir. Benimsenen bu yeni dinle beraber Türk kültüründe var olan selamlaşma geleneğinde de bazı değişiklikler ve yenilikler yaşanmıştır. Diğer önemli hadise ise medeniyet değişikliğidir. Batı medeniyetine karşı duyulan sempati ve yakınlık kendini Türk toplumunun gündelik hayatında da gösterir. Artık gündelik hayattaki her hâl ve harekette Batılı ve medeni bir tutum takınılmaktadır. Selamlaşma ritüelinde de bu etkiler gözle görülecek kadar barizdir.Herkes tarafından bilinmektedir ki; topluma yön veren önemli eserler ve toplumun uzun seneler içerisinde bünyesinde üretmiş olduğu sözlü ürünler her kültürün önemli yansıtıcısıdır. Biz de Türk kültürünün bu değerlerinden yararlanma yoluna gittik. Önemli bir geçiş evresine ışık tutan ilk Türk İslam eserlerini ve sözlü kültür ürünlerini inceleyerek; onlarda bulunan selamlaşma ibarelerini tespit etmeye çalıştık.Bütün bunların yanında çalışmamızın ikinci aşamasında ise Millî Eğitim Bakanlığının genç nesillere bireyler arası iletişimin vazgeçilmez unsuru olan selamlaşma geleneğini ne şekilde ve nasıl vermeye çalıştığını ders kitaplarını, ders programlarını inceleyerek eserimizde yansıtmaya çalıştık.

In relation to the social life framework, each community has its own greeting tradition. Every member of that community uses the suitable greeting format of the nation to which he belongs when he meets, becomes close friends and integrates with the others. Although, societies differ in how different varieties of greeting they have, it is usually observed that the comman aim of greeting habits is to make people come closer while setting apart the differences among the people.It is also known that, expression patterns used in greeting show differences in the various segments of society. Personal, proximity to the culture, religion, gender, profession, ideology and age influence the greeting patterns and cause changes. The type of pattern is also affected by the place, time and existing conditions of the greeting.A number of organizations in old Turkish communities also infwenced the Turkish culture to an important degree. Acceptance of Islam has significant effect on each layer of Turkish community, every individual and all valwes of the society. Along with the acceptance of nem religion, Islam, various changes and modifications have been observed in the greeting tradition of the community. The other outstanding impact of change is the development of civilization. The sympathy and proximity shown against the western civilizations can be easily observed in the daily life of Turkish people. This has resulted in the adoption of the westerner way of behaving in daily attitude which has also great impact on the greeting habits.It is well known that verbal patterns created by the community for many of the years ann important works of art leading the community are the reflectors of nations.In this study, researcher made use of the above stated valves of Turkish community in determining the greeting phrases and investigated the former Turco-Islam Works of art and verbal cultural products which highlighted the important period of civilian transition.Along with the above given approach, the second cornerstone of our work is the reflection of Turkish greeting tradition which is given in the boks issued by The Ministry of Education and is the essential way of communication between the young generations.