Kamusal alanda sergilenen heykellerin sanat alt kültürünün oluşumundaki rolü

Abstract

Toplumun duyularına hitap eden heykeller daha estetik ve yaşanabilir kamusal alanlar yaratmada etkin bir rol üstlenmektedir. Kamuda yer alan heykellerin yapılma aşamasındaki ekonomik destek, konu ve mekân ilişkilerinin incelenmesi bize önemli veriler sunmaktadır. Konumlandığı yer ile olan ilişki bağlamında ele alındığında, heykelin çevresi ile bütünleşmesi ya da bütünleşememesi beraberinde yeni sonuçlar getirmektedir. Çevresiyle bütünleşemeyen heykel çoğu zaman yerinden olma veya başka mekâna taşınma gibi sonuçlara maruz kalmaktadır.Heykel kamusal alanda yerini aldığı andan itibaren toplumla da etkileşime geçmekte, gerek sanatçısı gerek ekonomik destekçisi bağlamında etkili bir araç olmaktadır. Toplumsal beğeni düzeyinin ve sanat alt kültürü oluşumunda etkili olan heykel sanatı içinde yaşadığı çağa, sanatı ile yeni ve farklı söylemler getirmektedir. Sanatçının, toplum sanat alt kültürü oluşturmada etkili konuları ve plastik değerleri göz önünde bulundurarak açık alana yerleştireceği heykeli tasarlamış olması, mekânın tamamı üzerinde de etkili olmakta ve algısal farklılık yaratabilmektedir.Araştırma kapsamında görüşme formu ile kamusal alanda yer alan heykellerin toplum sanat alt kültürü oluşturmada ne kadar etkili olduğu ölçülmüştür. Çalışmada incelenen heykeller; Taksim Cumhuriyet Anıtı, Akdeniz Anıtı ve 50.Yıl Anıtı olarak belirlenmiş ve heykellerle ilgili anket uygulanarak, toplumun heykelle ilgili görüşleri incelenmiştir. 397 kişinin anketi analiz edilmiş, hipotezlere bağlı sonuçlar ortaya konulmuştur. Ankete katılanlara ilişkin değerlendirmelere göre, kamusal alanda sergilenen heykeller kapsamında sanat alt kültür düzeylerinin; cinsiyete, yaşa, gelir düzeyine, eğitim düzeyine, ailenin eğitim düzeyine, İstanbul?da yaşama süresine, meydan kullanım sıklığına, yerleşim yerine, sanat eseri sahip olup olmama durumuna, kişinin sanatsal faaliyette bulunma sıklığına ve sergilenen heykel türüne göre anlamlı biçimde farklılaştığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kamusal Alan, Alt Kültür, Heykel

Statues that appeal to the senses of society have an active role in the creation of more aesthetic and liveable public places. Analysing the relation between financial support, subject and space during the process of building statues in public places provides important data. Considering the statue?s relation to the place where it is located, its integration and disintegration with its environment brings forth new conclusions. A statue that cannot get integrated with its environment is generally exposed to the problem of displacement or relocation. The moment a statue is located in public space, it is directly integrated with society and becomes an effective tool not only for its artist and its financial supporter. The art of sculpture which is influential on the formation of artistic subculture and level of social appreciation introduces new and different discourses for the era it is composed in. The design of a statue by its artist through the consideration of plastic values and points influential on the formation of social and artistic subculture has an effect on the whole space and can create differences in perception. Within the scope of the research, the effect of the interview form and the statues in public space on the formation of social and artistic subculture is analysed. The statues analysed in the study are set to be Statue of Republic in Taksim, Statue of Akdeniz and the 50th Year Memorial. A survey has been done about these statues and the views of the public about them have been analysed. The surveys by 397 people have been analysed and conclusions have been drawn in accordance with hypotheses. Considering the evaluations made by the participants, the subculture levels within the context of statues displayed in public space differ significantly according to the gender, age, income level, education level, family?s education level, the length of the period the participant lives in Istanbul, the frequency of using the square, the place of location, whether the participant has or has not got an artistic work, the frequency of participating in an artistic activity and the type of the statue displayed.Key Words: Public Space, Subculture, Statue