Biyoloji öğretmen adaylarının biyolojik okuryazarlığının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada amaç biyolojik okuryazarlık ölçeği geliştirilerek biyoloji öğretmen adaylarının biyolojik okuryazarlığını belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için çeşitli lisans bölümlerinden mezun öğrenciler, çeşitli ön lisans öğrenci ve mezunları ve lise 10, 11 ve 12. sınıflarında okuyan 444 bireyle, biyoloji öğretmen adaylarının biyolojik okuryazarlığını değerlendirmek için biyoloji öğretmenliğinde okuyan 137, toplamda 581 kişi oluşturmaktadır. Biyolojik okuryazarlık ölçeği 3 boyutlu olarak tasarlanmış ve bunlar bilgi ve bilgiyi kullanma, bilim ve bilimin doğası ve ilgi boyutlarında toplam 50 madde hazırlanmıştır. Bu maddelerin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmış bunun sonucunda biyolojik okuryazar ölçeği 24 maddeye inmiştir. Bu ölçek eğitim fakültesi biyoloji eğitiminde öğrenim gören biyoloji 1,2,3,4,5.sınıf biyoloji öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Biyoloji öğretmen adaylarının Uno ve Bybee (2004)'nin belirlediği biyolojik okuryazarlık seviyelerine göre analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda biyoloji öğretmen adaylarının toplamda yapısal biyolojik okuryazar oldukları tespit edilmiştir. Fakat lisans sınıf düzeylerine göre ise 1,2,4,5.sınıfta öğrenim gören biyoloji öğretmen adaylarının kavramsal biyolojik okuryazar iken, 3.sınıf biyoloji öğretmen adaylarının ise yapısal biyolojik okuryazar oldukları belirlenmiştir. Ayrıca biyoloji öğretmen adaylarının biyolojik okuryazarlıkları çeşitli değişkenler bakımından değerlendirilmiştir. Buna göre biyoloji öğretmen adaylarının cinsiyetlere göre bayanlar lehine anlamlı farklılık bulunurken, mezun oldukları lise türü, lisans sınıf düzeyleri ve lisans akademik başarı puanlarına göre anlamlı farklılık görülmemiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre değerlendirmeler yapılarak öneriler verilmiştir.Anahtar kelimeler: Biyoloji eğitimi, biyolojik okuryazarlık, geçerlik, güvenirlik, biyoloji öğretmen adayları

In this study, the aim is to identify the biological literacy of the biology teacher nominees , by developing a biological literacy scale. The working group of this study consist of 444 students for the scale's valdity and reliability, 137 students for the biological literacy evaluation of biology teacher nominees, totally 581 students. The biological literacy scale was designed in 3 dimension and totally 50 articles were prepared concerning information and usage of information, science and nature of science and relationship. A defining factor analysis for the structure validity was applied and as a result of this, the biological literacy scale was reduced to 24 articles. This scale was applied to the 1,2,3,4,5 grades biology teacher nominees who were studying at Faculty of Education, Biology teacher training department. The biology teacher nominees were analyzed according to different level of biological literacy level by Uno and BybeeAs a result of this analysis, it was identified that the biology teacher nominees totally had structural biological literacyBut it was also identified that according to their bachelor levels, the 1,2,4,5 grades of biology teacher nominees had conceptual biological literacy, and the 3 grade of biology teacher nominees had structural biological literacy. Also, the biological literacy of biology teacher nominees was evaluated according to various changeable. So, according to the sex of the biology teacher nominees ,there were differences in favour of women and there were no significance according to their high school type,bachelor's level,bachelror's academic grades. It was evaluated according to the study results and they were advised.Key words: Biology education,biological literacy,validity,reliability ,biology teacher nominees