Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlıkları ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Ülkemizde olduğu gibi, birçok ülkede fen programlarının vizyonu olarak bilimsel okuryazarlık gösterilmektedir. Fakat yapılan çalışmalar ülkelerin bilimsel okuryazarlık bakımından çok da parlak olmadığı sonucu ile yüz yüzedir. Yine, eğitimli sayılabilmek için gerekli şartlardan biri olan eleştirel düşünme de eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu iki yetiye sahip olan bireylerin bilimsel konulara daha dikkatli yaklaşımlarda bulunacağı yadsınamaz bir gerçektir.Bu çalışmanın amacı, 2012-2013 öğretim yılında, Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı öğrencilerinin bilimsel okuryazarlıkları ve eleştirel düşünme becerileri arasında bir ilişki olup olmadığı ve bu ilişkinin çeşitli değişkenlere göre değişiklik gösterip göstermediğini incelemektir.307 öğretmen adayı ile gerçekleştirilen çalışmada, ilişkisel tarama modeli uygulanmış ve veri toplama aracı olarak `Temel Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Ölçeği` ve `Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği` kullanılmıştır.Verilerin analizi sonucunda, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık alt boyutları, bilimsel okuryazarlık toplam puanları ve eleştirel düşünme puanlarında cinsiyet bakımından anlamlı düzeyde farklılık olmadığı; not ortalaması yükseldikçe bilimsel okuryazarlık alt boyutları ve toplam puanlarının da yükseldiği; eleştirel düşünme puanlarının not ortalaması ile anlamlı değişiklik göstermediği ve bilimsel okuryazarlık alt boyutları ve toplam bilimsel okuryazarlık puanları ile eleştirel düşünme arasında anlamlı olmayan ilişkilerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: bilim, bilimsel okuryazarlık, eleştirel düşünme, korelasyon.

As in our country, scientific literacy has been showing as the vision of science programs in many countries. However, studies, in terms of scientific literacy, is not so bright faces the result. Furthermore, critical thinking that in order to be trained is one of the necessary conditions is an integral part of education. Individuals that having these two ability will approach scientific issues more carefully.The aim of this study is to analyze whether or not there is a relationship between students' scientific literacy and critical thinking skills, and the relationship whether or not to show changes according to several variables at the Necmettin Erbakan University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education, Department of Elementary Science Education in the academic year 2012-2013.The study carried out with 307 pre-service teachers, relational survey method is used and as means of data collection, `Test of Basic Scientific Literacy` and `Critical Thinking Disposition Scale` are used. According to results of the analyze, concluded that science pre-service teachers' in sub-dimensions of scientific literacy, scientific literacy total score and critical thinking scores, in terms of gender, there is no significant difference; in respect to GPA, as GPA rises, so sub-dimensions of scientific literacy and scientific literacy total scores higher; critical thinking scores, in terms of GPA, does not differ and correlation between sub-dimensions of scientific literacy and scientific literacy total scores-critical thinking scores, there is insignificant correlations.Key words: science, scientific literacy, critical thinking, correlation.