Üniversite öğrencilerinin duygu stillerinin beş faktör kişilik özellikleri depresyon, anksiyete ve strese göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin depresyon, anksiyete, stres ve beş faktör kişilik özelliklerinin duygu stillerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını ve üniversite öğrencilerinin duygu stilleri puanlarının öğrencilerin özlük niteliklerine (cinsiyet, sınıf, yaşadığı yer, anne babalarının birlikte olma durumu, duygusal bir ilişki yaşama durumu ve çocukluk döneminde üzücü duygusal veya fiziksel bir yaşantı geçirme) göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlemektir. Araştırmanın bağımsız değişkenleri olarak özlük nitelikleri (cinsiyet, sınıf, yaşadığı yer, anne babalarının birlikte olma durumu, duygusal bir ilişki yaşama durumu ve çocukluk döneminde üzücü duygusal veya fiziksel bir yaşantı geçirme), depresyon, anksiyete, stres ve beş faktör kişilik özellikleri alınmıştır. Bağımlı değişken ise üniversite öğrencilerinin duygu stilleridir.Araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi'nin farklı fakültelerinde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma evreni, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Mühendislik Fakültesi ve Edebiyat Fakültesi'dir. Araştırma örneklemi bu fakültelerin çeşitli bölümlerinde öğrenim görmekte olan 1. ve 4. sınıf öğrencilerinden tesadüfî küme örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma örneklemi 418 kız ve 382'si erkek olmak üzere toplam 800 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaş aralığı 17-34 ve yaş ortalaması ise 20.35' SS:2,14 dür.Öğrencilerin duygu stilleri puanlarını belirlemek için Araştırmacı tarafından geliştirilen Duygu Stilleri Ölçeği, Türkçeye uyarlaması Akın ve Çetin tarafından yapılan (2007) Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçeği ve beş faktör kişilik özellikleri puanlarının belirlenmesinde Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT) (Bacanlı, İlhan ve Arslan, 2009) kullanılmıştır. Duygu Stilleri puan ortalamaları ile cinsiyet, sınıf, anne babalarının birlikte olma durumu, duygusal bir ilişki yaşama durumu ve çocukluk döneminde üzücü duygusal veya fiziksel bir yaşantı geçirme değişkenlerine göre grupların ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolü bağımsız gruplar t testi ile yapılmıştır. Duygu Stilleri puan ortalamalarının yaşadığı yer değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü varyans analizi ile test edilmiş, farklılaşma gözlenen durumlarda farklılaşmanın kaynağının belirlenmesi için tukey testi kullanılmıştır. Duygu stilleri, depresyon, anksiyete, stres ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizinde pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Depresyon anksiyete stres ve beş faktör kişilik özelliklerinin duygu stillerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığı ise çoklu regresyon analizi ile hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlemiştir.1. Cinsiyet değişkeni açısından öğrencilerin duygu stillerinin `bastırma` alt boyutu puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Erkek öğrencilerin duygu stilleri alt boyutundan bastırma puan ortalaması kız öğrencilerinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır.2. Sınıf değişkeni açısından öğrencilerin duygu stillerinin `bastırma` ve `tolere` etme alt boyutu puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Dördüncü sınıf öğrencilerin duygu stilleri alt boyutundan bastırma puan ortalaması birinci sınıf öğrencilerinden anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. Dördüncü sınıf öğrencilerin duygu stilleri alt boyutundan `tolere etme` puan ortalaması birinci sınıf öğrencilerinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır.3. Yaşadığı yer değişkeni açısından öğrencilerin duygu stillerinin `bastırma` alt boyutu puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Yaşamının çoğunu köy ve kasabada geçiren öğrencilerin duygu stilleri alt boyutundan bastırma puan ortalaması yaşamının çoğunu il ve büyükşehirlerde geçiren öğrencilerinden anlamlı düzeyde düşük çıkmıştır. 4. Öğrencilerin anne babalarının birlikte yaşayıp yaşamama değişkenine göre öğrencilerin duygu stilleri puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir farklılaşma bulunmamıştır.5. Romantik bir ilişki yaşama değişkeni açısından öğrencilerin duygu stillerinin `tolere` alt boyutu puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Romantik ilişki yaşayan öğrencilerin duygu stilleri alt boyutundan `tolere` puan ortalaması romantik ilişki yaşamayan öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır.6. Çocukluk döneminde üzücü duygusal veya fiziksel bir yaşantı geçirmeyen öğrencilerin duygu stillerinin `başetme` alt boyutu puan ortalamaları yaşantı geçiren öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür.7. Öğrencilerin duygu stilleri ile depresyon anksiyete ve stres puanları arasında negatif yönlü anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmuş ve depresyon anksiyete ve stresin, duygu stillerini anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür.8. Öğrencilerin duygu stilleri ile beş faktör kişilik özelliklerinden duygusal dengesizlik/nevrotizm puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşakbaşlılık ve sorumluluk alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuş ve beş faktör kişilik özelliklerinin duygu stillerini anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür.

The purpose of this research is to determine if the university students' depression, anxiety, stress and five factor personality traits scores predict their affective style levels and if their affective style scores differentiate with respect to their demographics (gender, class, living place, state of mother and father being together, emotional relationship, painful physical or emotional childhood experiences). The independent variables of the research are demographics (gender, class, living place, whether mother and father live together or not, emotional relationship, painful physical or emotional childhood experiences), depression, anxiety and five factor personality traits. Dependent variable is affective styles of the university students.The scope of this study is comprised of undergraduate students from different faculties of Selcuk University. The sample set of the research is composed of students from Faculty of Health Sciences, Faculty of Engineering and Architecture and Faculty of Literature.Participants of the research are 1st and 4th grades university students from different faculties of Selcuk University chosen by random cluster sampling method. Participants are made up of totally 800 students of which 418 are females and 382 males with ages ranging from 17-34, with a mean of 20.35 and a standard deviation of 2.14.In determinig the affective style scores of the students, affective style scale developed by the researcher, depression, anxiety and stress scale translated to Turkish by (Akın and Çetin, 2007), are utilized whereas in determining five factor personality traits scores, five factor personality scale (Bacanli, Ilhan ve Arslan, 2009) is used.T-test is applied to find out whether mean of affective style scores between the groups of the variables such as gender, class, state of mother and father being together, emotional relationship, and painful physical or emotional childhood experiences statistically differs or not. Analysis of variance (one-way) is used to find out whether mean of affective style scores among the groups of the variable living place and Tukey test is then applied to determine the source of differentiation in the case that there are statistically different mean scores. Pearson Product-Moment Correlation Coefficient is used in determining the linear relationship in each pair of the affective style, depression, anxiety, stress, and five factor personality traits.Findings of the research are summarized below;1.It is found that the difference between the mean scores of the `concealing` subscale for the gender variable is statistically significant. Mean concealing subscale score of the male students is found to be significantly higher than that of the female students.2.It is found that the difference between the mean scores of the `concealing` and `tolerating` subscales for the class variable is statistically significant. Concealing subscale mean score of the 4th grade students is found to be significantly lower than that of the 1st grade students. Tolerating subscale mean score of the 4th grade students is found to be significantly higher than that of the 1st grade students.3.It is found that the difference between the mean scores of the `concealing` subscale for the living place variable is statistically significant. Mean suppressing subscale score of the students who mostly live in village or town is found to be significantly lower than that of the students who live in cities or metropolitan areas.4.It is found that there is no significant difference among the mean affective style scores for the variable state of mother and father being together.5.It is found that the difference between the mean scores of the `tolerating` subscale for the emotional relationship variable is statistically significant. Mean tolerating subscale score of the students who experience a romantic relationship is found to be significantly lower than that of the students who do not.6.Mean `suppressing` subscale score of the students who had no painful physical or emotional childhood experience is found to be significantly higher than that of the students who had.7.It is found that there exists a negative and strong correlation between the affective styles and depression, anxiety and stress scores and depression, anxiety and stress significantly predict the affective style.8.While there is a negative and strong relationship between affective styles and emotional imbalance/neuroticism of the students, there found to be a positive and strong relationship between each pair of the subscales extraversion, openness to experience, aggreableness, and conscientiousness and also found that five factor personality traits predict significantly predict affective styles.