İşbirliğine dayalı ortamlarda gerçekleştirilen üstbilişsel sorgulama temelli öğretimin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, işbirliğine dayalı ortamlarda gerçekleştirilen üstbilişsel sorgulama temelli öğretim uygulamalarının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisini belirlemek ve öğrencilerin problem çözme süreçlerinde ortaya koydukları bilişsel-üstbilişsel davranışları incelemektir. Araştırmada hem nicel hem de nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın deneysel bölümü ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel modele göre tasarlanmıştır. Söz konusu deneysel çalışmanın ardından öğrencilerin problem çözme süreçleri klinik mülakatlar aracılığıyla incelenip aynı zamanda nitel veriler elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 öğretim yılında Kastamonu il merkezindeki Orhan Şaik Gökyay İlkokulunun 4. sınıflarında okuyan toplam 94 öğrenci oluşturmaktadır. Dersler deney-1 grubunda (n=33) işbirliğine dayalı ortamlarda gerçekleştirilen üstbilişsel sorgulama temelli öğretim yöntemiyle, deney-2 grubunda (n=31) ise üstbilişsel strateji desteği olmaksızın sadece işbirliğine dayalı öğrenme yöntemiyle işlenmiştir. Kontrol grubunda (n=30) ise var olan normal sürecin devam etmesi sağlanmıştır. Araştırmanın deneysel bölümüne yönelik verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen Problem Çözme Becerileri Değerlendirme Testi, nitel bölümüne yönelik verileri ise öğrencilerle problem çözme süreçlerinde ve sonrasında gerçekleştirilen klinik mülakatlar aracılığıyla elde edilmiştir. Problem çözme becerileri değerlendirme testi; problemi anlama, plan/strateji geliştirme, planı uygulama, kontrol ve değerlendirme ile problem kurma boyutlarından oluşmaktadır.Bulgulara göre, deneysel uygulamalar sonrasında, deney-1 grubundaki öğrencilerin problem çözme becerilerine yönelik puanlarının problemi anlama ile kontrol ve değerlendirme boyutlarında hem deney-2 grubu hem de kontrol grubundaki öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülürken; plan/strateji geliştirme, planı uygulama ve problem kurma alt boyutlarında kontrol grubundaki öğrencilere göre anlamlı derecede yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, deney-2 grubu öğrencilerinin problem çözme becerileri puan ortalamalarının kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin problem çözme süreçlerinde sergiledikleri davranışların analiz edilmesiyle elde edilen sonuçlarda ise problem çözme süreçlerinde daha başarılı olan öğrencilerin üstbilişsel davranışları diğer öğrencilere göre daha fazla işe koştukları sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this research is to examine the effect of metacognitive questioning instruction practices performed in cooperative learning environments on the mathematical problem solving skills of 4th grade primary school students and to investigate the cognitive and metacognitive student behaviours during their problem solving processes. In the study, both quantitative and qualitative research methods were utilized. The experimental part of the research was planned according to comparison group pre-test post-test quasi-experimental study design. After carrying out the above mentioned experimental study, problem solving processes of the students were examined via clinical interviews and qualitative data were collected. The participants of the research included 94 students studying at the 4th grade of Orhan Şaik Gökyay Primary School in Kastamonu province in 2013-2014 academic year. The courses in treatment group-1 (n=33) were based on metacognitive questioning instruction practices performed in cooperative learning environments and the courses in treatment group-2 (n=31) were carried out based on cooperative learning method without the support of metacognitive strategies. On the other hand, in the control group (n=30) existing normal processes were carried out. The data regarding the experimental section of the research were collected through `The Test for the Assessment of Problem Solving Skills` developed by the researcher, and data for the qualitative section were collected through clinical interviews conducted both during students' problem solving processes and after these processes. The Scale for the Assessment of Problem Solving Skills is comprised of five sub-dimensions; understanding the problem, developing a plan/strategy, implementing the plan, control and assessment and posing a problem. According to the results, it was found out that after the experimental implementations the scores of the students in treatment group-1 regarding the problem solving skills were significantly higher than those of treatment group-2 and control group in terms of understanding the problem and control and assessment sub-dimensions; in addition, the scores of the students in treatment group-1 were significantly higher than those of control group with regard to developing a plan/strategy, implementing the plan and posing a problem dimensions. Furthermore, it was determined that the average scores of the students in treatment group-2 regarding the problem solving skills were higher than the students in the control group. According to the results gathered through the analysis of the student behaviours during problem solving processes, it was concluded that the students who are more successful in problem solving processes utilized metacognitive behaviours more than other students.