Ergenlerin sahip oldukları değerler ile gelecek beklentileri ve madde bağımlılığından korunma öz-yeterliği arasındaki yordayıcı ilişkiler

Abstract

Araştırmamın amacı ergenlerin sahip oldukları değerler, gelecek beklentileri ve madde bağımlılığından korunma öz-yeterlikleri arasındaki yordayıcı ilişkileri ortaya koymak ve bu ilişkiden hareketle oluşturulan modeli test etmektir. Araştırma, genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında Konya ilinde bir meslek, dört Anadolu lisesi olmak üzere beş farklı okulda ve farklı sınıf seviyelerinde eğitim görmekte olan ergenlerden tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Çalışma grubunun, 318' si kız, 252'si erkek öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada Dilmaç (2007) tarafından geliştirilen İnsani Değerler Ölçeği (İDÖ); Eker, Akkuş ve Kapısız (2013) tarafından geliştirilmiş olan Madde Bağımlılığından Korunma Öz-Yeterlik Ölçeği; Tuncer (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma `Yapısal Eşitlik Modeli`ne göre AMOS 19 Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, değerlerin madde bağımlılığından korunma öz-yeterliği ve gelecek beklentileri üzerinde doğrudan etkileri ve gelecek beklentisinin, madde bağımlılığından korunma öz-yeterliği üzerinde doğrudan etkisi görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Değerler, Gelecek Beklentisi, Madde Bağımlılığı, Öz-yeterlik.

The aim of the research is to present precursor relations between the values which teenagers have, future expectations and self-efficacy of protection from drug abuse and test the model created with reference to these relations. The research is done in Accord with relational scanning which is a sub-genre of general scanning model. Study group of the research is selected by random sampling method from teenagers who have training in five different schools, one is a student at a vocational high school and four are a student at four Anatolian high schools, and in class levels in Konya in 2014-2015 academic year. 318 out of them is female students and 252 out of them is male students. Humanitarian Values Scale (HVS) developed by Dilmaç (2007), Self-Efficacy Scale of Protection from Drug Abuse (2013) developed by Eker, Akkuş and Kapısız (2013) and Teenagers' Future Expectations Scale adapted by Tuncer (2011) into Turkish are used in the research. The research is used by using the AMOS 19 program according to `Structural Equation Model`. According to findings obtained from the research, it is seen that the values have direct impacts on self-efficacy of protection from drug abuse and future expectations and that future expectations have direct impact on self-efficacy of protection from drug abuse.Key Words: Human Values, Future Expectations, Substance abuse, Self-efficacy.