Öğrenci ve okul kaynaklı faktörlerin TIMSS matematik başarısına etkisi

Abstract

Bu araştırmada öğrenci ve okul kaynaklı faktörlerin öğrencilerin TIMSS matematik başarısına etkisi araştırılmıştır. Araştırma, TIMSS 2011 matematik uygulamasına katılan Türkiye örneklemindeki 8. sınıf öğrencilerin verileri esas alınarak yürütülmüştür. Araştırma verilerinin analizinde aşamalı doğrusal modelleme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında öğrenci, öğretmen ve okul değişkenlerini dikkate alan birbirinden farklı dört model geliştirilmiştir. Yapılan analizler aracılığıyla, ilgili değişkenlerin öğrenci başarılarındaki etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgular Türk öğrencilerin matematik başarılarında, (I) okullar arası farklılığın % 35 düzeyinde olduğunu (II) öğrenci düzeyinde cinsiyet, evdeki eğitim olanakları ve öğrenci öz güven düzeylerinin öğrenci başarılarına ilişkin değişkenliğin % 31'ini açıkladığını, (III) öğretmenlere ilişkin analizlerde öğretmenlerin okula ve mesleğe ilişkin tutumlarının okullar arası farklılığın % 27'sini açıkladığı (IV) okul düzeyinde okulun bulunduğu ekonomik statü ve okul disiplini ve güvenliği değişkenlerinin okullar arası farklılığa yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen sınıf/okul düzeyli modellerde yer alan manidar değişkenlerle nihai bir model oluşturulmuştur. Bu model doğrultusunda; (V) Türkiye'de okullar arası mevcut farklılığın yaklaşık % 48'inin modelde yer alan öğretmen ve okul kaynaklı değişkenlerce açıklanacağı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca; öğrenci düzeyinde, öğrenci öz güven düzeyinin, sınıf düzeyinde öğretmenlerin okula ilişkin tutumlarının ve okul düzeyinde ise okulun ekonomik statüsünün ilgili düzeylerden en önemli değişkenler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında tartışma ve önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: TIMSS, Aşamalı Doğrusal Modelleme, HLM, Matematikbaşarısı.

In this study, the effects of student-level and school-level factors on middle school students' mathematics achievement were investigated. The study was conducted by employing the hierarchical linear modeling based on the data obtained from the Turkish eight-grade students' who participated in TIMSS 2011 mathematics assessment. Within the scope of the study, four distinct models were developed taking the student, teacher, and school-level factors into consideration, and the effects of these factors on student achievement were examined. In regards to the mathematics achievement of Turkish eight-grade students, it is found that (i) 35 % of the differences were among schools; (ii) at the student level, 31 % of the variation in student achievement stemmed from gender, home educational resources and self-efficacy of students; (iii) 27 % of the variance in the differences among schools were attributed to the attitudes of teachers toward school and their profession; (iv) and at the school level, school composition by student socio-economic background, along with school discipline and safety, accounted for the differences among schools. Moreover, a final model was developed using the significant variables in the models for the classroom/school-level. Based on this model, it was concluded that (v) 48% of the differences among schools in Turkey could be explained by the teacher-level and school-level factors in the model. Furthermore, the most important predictors were self-efficacy at the student level, teachers' attitudes toward school at the teacher level and school composition by student socio-economic background at the school level. The study concludes with a discussion of the results and pedagogical implications.Key words: TIMSS, Hierarchical linear modelling, HLM, Mathematicsachievement