Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere sosyal beceri kazandırmada sosyal öykü ve müzikli sosyal öykü uygulamalarının etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Araştırmanın amacı, otizm spektrum bozukluğu olan bireylere sosyal becerilerin öğretiminde sosyal öykü ve müzikli sosyal öykü uygulamalarının etkililiklerinin farklılaşıp farklılaşmadığını; hangi uygulama ile yapılan öğretimin daha verimli olduğunu araştırmaktır. Katılımcılara `izin isteme` ve `yardım isteme` becerilerini kazandırmayı amaçlayan araştırmada uyarlamalı dönüşümlü uygulamalar modeli kullanılmıştır. Verilerin toplanabilmesi için, sosyal beceri kontrol listesi, önkoşul becerileri kontrol aracı, sosyal öykü öğretim oturumları uygulama güvenirliği veri toplama formu, müzikli sosyal öykü öğretim oturumları uygulama güvenirliği veri toplama formu, yoklama oturumlarına ilişkin uygulama güvenirliği veri toplama formu, yoklama oturumları veri toplama formu ve sosyal geçerlik soru formu kullanılmıştır. Sosyal öykü ve müzikli sosyal öykü yöntemleri ile öğretimin yapılabilmesi için araştırmacı tarafından öğretim planları hazırlanmış ve uygulanmıştır.Araştırmanın bulguları otizm spektrum bozukluğu tanısı bulunan bireylere sosyal becerilerin öğretiminde sosyal öykü ve müzikli sosyal öykü öğretim yöntemlerinin etkili olduğunu; bu bireylerin bu öğretim uygulamalarıyla sosyal becerileri kazanabileceğini, kazandıkları becerileri sürdürebileceğini ve ihtiyaç duydukları farklı nesnelere genelleyebileceğini göstermiştir. Verimlilik bulgularına göre, müzikli sosyal öykü ile öğretim uygulamaları süre olarak daha uzun sürmüş, ancak çalışmada bir katılımcıya sosyal beceri kazandırma amaçlı uygulanan müzikli sosyal öykü öğretim yöntemi sosyal öykü öğretim yönteminden daha verimli olurken; araştırmanın diğer iki katılımcısında her iki yöntem eşit düzeyde verimli olmuştur. Araştırmanın sosyal geçerlik bulguları, katılımcıların ebeveynleri ile yapılan görüşmelerden elde edilmiş ve bu bulgulara göre ebeveynlerin sosyal öykü ve müzikli sosyal öykü öğretim yöntemlerine ilişkin olumlu tutum içinde oldukları görülmüştür.

The aim of the study is to understand whether the effectiveness of the social story and musical social story applications on autism spectrum disordered individuals differentiates or not in teaching social skill and to search in which application teaching becomes more efficient. The study in which the adaptive alternate application model has been used aimed to provide `ask permission` and `ask for help` skills for participants. In order to collect the data, social skill control list, prerequisite skills control instrument, data collection form of application reliability in social story teaching sessions, data collection form of application reliability in musical social story teaching sessions, data form of application reliability in examination sessions, data collection form of examination sessions and social validity questionnaire have been used. Teaching plans have been prepared and applied by researcher to accomplish teaching with social story methods and musical social story methods. The findings of the study have shown that social story and musical social story teaching methods are effective in teaching social skills to the individuals who have autism spectrum disorder and these individuals can gain social skills with the help of these applications, they can keep what they have gained and generalize what they have learnt to different objects they need. According to the efficiency findings, the teaching applications with musical social story have been more efficient than social story applications. Social validity findings of the study have been obtained from the interviews with participants' partners and according to these findings, it has been observed that parents have positive attitude on the social story and musical social story teaching methods.