Burdur yöresi Türk halk müziği ve özellikleri

Abstract

Burdur yöresi THM ve özelliklerinin irdelendiği betimsel nitelikteki bu çalışmada; türküleri ezgi, ritim, şiir yapıları ve türlerine göre incelemek, yörede kullanılan halk müziği çalgılarının oluşumlarını ve yaygınlık alanlarını belirlemek, yöre müzik yapısının ilçe ve köyler arası benzerlik ve farklılıklarını ortaya çıkarmak ve görüşme yapılan katılımcıların demografik yapısı da göz önüne alınarak geleneğin devamlılığı, aktarımı ve müzisyen özellikleri hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak amaçlanmıştır. Çalışma, eserlerin türlerine göre sınıflandırılması, bu bölgeye ilişkin halk müziği kültürünün ortaya çıkarılması ve Burdur il sınırları dâhilinde halk müziği adına yapılan ilk doktora tez çalışması olması bakımından önem taşımaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeliyle desenlenen bu çalışmanın verileri, doküman analizi ve yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yapılarak çözümlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme soruları, ilgili alanyazın ışığında ve yöreyi tanıyan kişilerin (yörede yaşayan çalgı yapımcıları, çalgı icracıları ve ses icracıları) görüşleri doğrultusunda oluşturulmuş, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örnekleme yöntemi ile ulaşılan 30 kişiye uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme soruları yöredeki müzik türlerine göre hazırlanmış, katılımcılara göre şekillenmiştir. Araştırmada, notalarına ulaşılabilen sözlü ve sözsüz eserler olmak üzere TRT THM repertuvarına kayıtlı 145 Burdur türküsü incelenmiştir. Burdur müzik türleri; Teke Zortlatması, Zeybekler, Düz (kırık) Hava, Gurbet Havası, Pehlivan Havası - Gelin (Karşılama) Havası olarak sınıflandırılmıştır. Yöre türkülerinde sekiz farklı, sözsüz oyun havalarında ise dokuz farklı ölçü yapısının kullanıldığı, 9/8 ve 9/16'lık ölçülerde yoğunlaşıldığı görülmüştür. Burdur türkülerinde on iki farklı makam dizisi tespit edilmiş ve en yaygın Hüseyni dizisinin olduğu belirlenmiştir. Türkülerin genel olarak en az dört en fazla on üç ses genişliğine sahip olduğu görülmüştür. Burdur'da, bağlama, cura, sipsi, kaval, zurna, kabak kemane çalgıları yaygın olarak çalınmaktadır. Anahtar Kelimeler: Teke Yöresi, Burdur, Türk Halk Müziği, Tür, Çalgı

This descriptive study examines the Burdur region Turkish folk music and its characteristic folk songs by their melody, rhythm, poem structures and genres. It determines the prevalence of the folk music instruments used in the region and reveals the similarities and differences of the districts and villages' music to obtain more detailed information about the continuity and transmission of musical traditions and musicians. This study classified folk songs by genre, examined folk music culture in this region and is the also first doctoral thesis about folk music in the provincial border of Burdur, which makes it important. Data for this case study model, a qualitative research method, were obtained using semi-structured interviews and document analysis. The data were analyzed using descriptive analysis. Semi-structured interview questions were prepared after a review of the relevant literature and consultations with people who know the region (instrument manufacturers, instrumentalists and vocal performers from the region) and were administered to 30 people reached using snowball sampling, a purposeful sampling method. Semi-structured interview questions were prepared for the region's music genres and the participants. This study examined a total of 145 Burdur folk songs, which are registered in the Turkish Radio and Television Corporation (TRT) Turkish Folk Songs Repertoire. The Burdur music genres were: Teke Zortlatmasi, Zeybekler, Düz (kirik) Hava, Gurbet Havasi, Pehlivan Havasi and Gelin (Karsilama) Havasi. This study found that there are eight different rhythmic patterns in the region's folk songs and nine in its instrumental belly dance music, and that Burdur folk songs are in 9/8 and 9/16 rhythms. Twelve different makams were identified in Burdur folk songs, most commonly the Huseyni makam. This study found that folk songs generally have a minimum of four and a maximum of thirteen registers. In Burdur, baglama, cura, sipsi, kaval, zurna and kabak kemane are played commonly.Keywords: Teke Region, Burdur, Turkish Folk Music, Genre, Instrument