Avangard manifestoların sanat eğitimi veren lisans programlarındaki yeri

Abstract

Tarihsel süreçte ortaya çıkan sanatsal ve kültürel hareketler, oluşumlar, akımlar meydana geldikleri ve şekillendikleri dönemin toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel verilerinden etkilenmişlerdir. Tarihin her döneminde değişen dünya şartlarına bağlı olarak farklılaşan ve gelişen sanat kendinden önceki dönemlerden etkilendiği kadar kendinden sonraki süreçleri de etkilemiştir. Bu bağlamda özellikle 20. yüzyılın ilk yarısı, birbiri ardına ortaya çıkan büyük savaşlar, devrimler, ekonomik krizler, hızla gelişen teknoloji, bilimsel gelişmeler ve bunların insanda yarattığı ruhsal travmaların yaşandığı bir dönem olmuştur. İşte tam da bu dönemde, özellikle buhran dönemlerinden beslenen siyasal bir söylem aracı olan manifesto 20. yüzyılın ilk yarısında sanatçılar tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Toplumsal bir hareketin siyasal inanç ve amaçlarının duyurulması ve yazılı metin anlamına gelen manifesto, Fransız Devrimi'yle şekillenmiş ve 20. yüzyılda sanat akımları ve sanatçılar tarafından kullanılmaya başlandığında da biçimini hiç değiştirmemiştir. İnsanlığın maddi ve manevi anlamda çöküşte olduğu bu dönemde sanatçılar yayımladıkları manifestolar aracılığı ile özgürleşmeye, yeni bir dünya kurmaya, halkı bilinçlendirmeye, sanatlarını anlatmaya çalışmış ve sanat inanılmaz derecede bir yükselişe geçmiştir. Sanatın disiplinlerini kapsayan avangard manifestolar bu dönemde tüm geleneksel sanat anlayışına meydan okumuş ve sanat alanında modern atılımlar gerçekleşmiştir.Sanatı ve hayatı özgürleştirme ve yeni bir dünya vaat eden 20. yüzyılın ilk yarısında yayımlanan avangard sanat manifestoları ile bu hareketlere dâhil olmak isteyen pek çok farklı disiplinden sanatçı bir araya gelmiş, sanatı ve dünyayı yeniden inşa etmeye başlamışlardır.Bu bağlamda bir inceleme ve değerlendirmenin amaçlandığı bu araştırmada, 20. yüzyılın ilk yarısında yayımlanan avangard manifestoların günümüz eğitim programındaki yeri üzerine durulmuştur. `Eğitim, eğitim programı, sanat eğitimi nedir? Manifesto nedir? Manifestonun ve avangard manifestoların tarihsel süreci ve avangard manifestoların eğitim programındaki yeri nedir?` gibi vb. sorular aydınlatılmaya çalışılmıştır. Araştırma bu düşüncelerden hareketle sanat eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında sanat eğitimi alan lisans öğrencilerinin, kuramsal ve uygulama derslerinde avangard manifestoları anlama, manifestolar bağlamında dönemi, akımları, sanatçıları ve eserlerini kavrama, sanatsal yaratım süreçlerinde özgün eserler ortaya çıkarabilme, görsel okuryazarlıklarını geliştirebilme, manifesto yazma kabiliyetlerinin gelişmesi, yazmanın yaratıcılığa, eleştirel düşünceye etkisi ve programa yönelik tutumlarını ortaya çıkarma amacı ile oluşturulmuştur.Bu kapsamda Türkiye'de Güzel Sanatlar Fakültelerinde ve Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı'nda görev yapan toplam 18 akademisyenin görüşüne başvurulmuştur. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla uzmanların görüşlerinden elde edilen veriler kullanılmıştır. Veriler, nitel verilerin analizinde kullanılan NVivo 10 programında içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. İçerik analizinde, elde edilen veriyi açıklayacak kavramlara ve ilişkilere ulaşmak amaçlanmıştır. Elde edilen tüm bulgular araştırmanın alt amaçları çerçevesinde yorumlanmış ve yine aynı amaçlar doğrultusunda bulgulardan sonuçlara ulaşılmıştır. Elde edilen verilere göre, avangard manifestoların sanat eğitimi alan lisans öğrencilerinin kuramsal ve uygulama derslerine, çağdaş sanatın anlaşılmasına, sanatın teorik ve pratik yönleri arasındaki bağların anlaşılmasına, eleştirel düşünme becerisinin gelişimine, yaratıcılığa etkisine, farklı üretim şekilleri ortaya koyma, öğrencilerin kendi sanatını ifade etme gibi pek çok olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bu bağlamda avangard manifestoların ders planlarında olması gerektiği önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Eğitim Programı, Sanat Eğitimi, Manifesto

Artistic and historical acts, formations and trends appeared during historical process interacted and reflected economic, political and cultural codes in the period when they were introduced and shaped. Every period in the history, art always changed and developed based on variable world conditions, and it will be influenced by the future time as much as it was influenced by its past time. 20th century was a period when there was successive mass wars, revaluations, economic crises, rapid technological developments, and individuals' psychic trauma caused by these. In such period, manifesto which was sourced as a political discourse tool especially in the time of depression era, was used by artists in the first half of the 20th century. Manifesto meant as an announcement of social movements' political believes and wills and it was a written text shaped by French revaluation and used with its meaning of its early time by artistic flows and artists in 20th century. This period was the time of human being's material and nonmaterial collapse, and artists worked for liberation, to construct a new world, to inform people, to explain their own art through publishing manifests and then art started to rise suddenly. Avantgarde manifests in this period covered all sorts of art disciplines, challenged all of the traditional art perception and made a modern breakthrough in art.Artists from many different disciplines who wanted to join movements with their avantgarde manifests published in 20th century to liberate art and life, and to promise new world, came together to start reconstructing life and art. Avantgarde manifests which were alone a text as well as an event, assisted people to resolve the code of the time when they were published and to understand modern time.This regard, this study aims to examine and to evaluate what the avantgarde manifests published in 20th century, and their place in modern day education programmes. This study aims to reveal the questions of; what is manifest, education, education programme, and art education? What is the historical process of manifests and avantgarde manifests place in education programme? This research is conducted for art students of art cantered higher education with the objective to comprehends manifests in theory and practical courses, and to understand manifests related time, trends, artists, and their works, to produce original work in the artistic creativity process, to improve their visual literacy and writing manifest skills, to reveal the effects of writing to creativity and critical thinking and their attitudes to courses.In this regard, 18 academic stuff from Faculty of Fine Arts, and Education Faculty, Department of Fine Arts of Art and Crafts Teacher Education were interweaved through semi-structured interview form. In this research, qualitative research method was used and data was collected from experts by using semi-structured interview form. Data was analysed with the content analysis techniques under the programme of NVivo 10. Content analysis was used for the purpose to reveal the relationship and notions analyzing data. All the findings were analyzed with consideration of sub-purposes and these findings led the conclusions in accordance with these purposes. In the light of the findings figured out, undergraduate students who are thought art manifests in their theoretical and practical courses in undergraduate art education, gained many advantageous to acknowledge modern art, to comprehend ties between theoretical and practical aspects of arts, to improve critical thinking skills, creativity and expressing their own artistic work. In this regard, art manifests should be thought in undergraduate education programme as a course.Key Words: Education Programme, Art Education, Manifestos