Deney hayvanlarında lityum tuzlarının kalsiyum antagonistleri ile birlikte ve tek başlarına uygulanmalarının bazı davranış ve biyokimyasal parametrelere etkilerinin incelenmesi

Abstract

- 35 - ÖZET Çalışmamızda lityum ve diltiazemin tek başına ve bir likte kullanımlarının deney hayvanlarında bazı davranış para metrelerine ve serum iyon düzeylerine etkileri araştırıldı. Bu amaçla 36 adet Wistar Albino türü sıçan kullanıldı. Sıçanlar 9'ar adetlik dört gruba ayrıldı. Kontrol grubuna intraperitonâl (i.p.) serum fizyolojik in jeksiyonları yapıl dı. Diğer üç grup lityum klorür (L), diltiazem hidroklorür (D) ve lityum klorür + diltiazem hidroklorür (L+D) olarak belir lendi. Lityum uygulanan gruplara lityum klorür (MERCK) 2 mmol/kg dozunda i.p. olarak, diltiazem uygulanan gruplara ise 1,3 mg/kg dozunda diltiazem hidroklorür (Mustafa Nevzat İlaç Sanayi) subkutan (s.c.) olarak uygulandı. Tüm in jeksiyonlar 14 gün süresince her gün aynı saatte yinelendi. 14. günde tüm gruplara ekspolorasyon ve mental depres yon testleri uygulandıktan sonra eter anestezisi altında kalpten kan örnekleri alındı. Ayrılan serumlarda sodyum, po tasyum, lityum ve kalsiyum iyon tayinleri yapıldı. Bulgularımızı değerlendirdiğimizde; 1- L grubu serum kalsiyum değerlerinin kontrol grubuna göre az anlamlı bir artış gösterdiğini (p<0.05),36 2- L ve D gruplarında ekspolorasyon testine ait delik koklama sayılarının anlamlı olarak arttığını (p<0.05, p<0.01) ve mental depresyon testine ait immobilitenin anlamlı olarak azaldığını (p<0.01, p$0.05) bulduk. Çalışmamızda incelenen davranış parametrelerinde lit yumun bilinen antidepresan etkileri elde edilmiştir. Benzer şekilde diltiazemin de tek başına uygulanımmda gösterdiği antidepresan benzeri etkiye ilişkin bulgumuz, literatürde lityuma alternatif drog olarak düşünülen kalsiyum antagonist leri için yenidir. Genelde kalsiyum antagonistlerinden bazı larının antimanik etkileri olduğu benimsenmiştir. Ancak lite ratürde bu grubun antidepresan etkilerini açıklamaya yönelik net bir çalışma yoktur. Bulgularımızda ilginç olarak dikkatimizi çeken diğer bir nokta, lityum ve diltiazemin birlikte kullanıldığı L+D grubunda, her iki drogun tek başlarına uygulayımlarına göre anlamlı bir antidepresan etkinin görülmemesidir. Bu durum bi ze, bu iki drogun kombine uygulanımlarında aralarında bir et kileşim olduğunu düşündürmektedir. L+D grubunda, lityum düzeylerinin anlamsız da olsa bir azalma göstermesi bu bulgumuzu desteklemektedir. Diğer iyon lara ait sonuçlarımız, davranış testlerine bir yorum getire memektedir. Literatürde, deney hayvanlarında ve insanlarda dilti azemin antidepresan etkilerine ait herhangi bir çalışmanın bulunmaması ve diğer kalsiyum antagonistlerinden bazılarının depresyonun tedavisinde denendiği günümüzde, deney hayvanla rında diltiazemin lityum benzeri etkilerinin gösterilmesi, bu drogunda bu alanda denenebileceğini düşündürmektedir.

- 37 SUMMARY In our study, we investigated the effects of diltiazem solely or in combination with lithium on some behavioral parameters and serum Na, K, Li, Ca levels of the rats. For this purpose, 36 Wistar Albino rats were used. The rats were divided in to 4 groups each containing 9 rats. Only saline was injected in to the control group. The other three groups were injected with lithium chloride (MERCK - 2 mmol/kg) i.p.; diltiazem hydrocholoride (Mustafa Nevzat İlaç Sanayii, 1.3 mg/kg) s.c.; lithium chloride i.p. + diltiazem hydro choloride s.c. respectively. The injections were repeated daily for 14 days at the same time. At the end of this period (behavioral) exploration and learned helplessness (mental depression) tests were given to each group. Immediately following these tests blood samples were taken from the heart under ether anesthesia. From the serum samples, Na, K, Li +2 and Ca levels were determined. When we interpreted the results we concluded that: +2 1- Ca levels in the L group were significantly higher than the control group (p<0.05), 2- In the groups treated solely with Lithium or dilti azem the scores for the holesmelling in exploration test were significantly higher than the control group. However the immobility, mental depression test showed a significantly38 - decrease over the control group. In our study we reconfirmed the antidepressant effect of lithium upon behavioral parameters. Furthermore we discovered for the first time that diltiazem used on its own display antidepressant similar properties. This effect produced by a drug in the calcium- antagonists group has not yed been seen in any literature. Up till now it has been widely accepted that some of the calcium antagonists have produced antimanic effects. But there hasn't been any specific study to date in to the anti depressant effects of this group. A second interesting finding in our study was the phenomena of no significant antidepressant effect when the two drugs, lithium and diltiazem were used in combination. This has caused us to believe that the two drugs interact upon each other when they are used in combination. Even though the lithium levels of the combination drug group were found to have decreased an insignificant amount this lends support to our primary finding. Only the calcium levels in the lithium group increased significantly. The results of tests with other groups ion levels do not shed any light on our discovery. In the literature there has been no study of anti depressant effects of Diltiazem either in human subjects or experimental animals. Currently some calcium antagonists are being studied for their antidepressant properties, because of the similar antidepressat effects of calcium antagonists' to lithium.