10. sınıf matematik ders kitabının problem çözme stratejileri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaöğretim onuncu sınıf matematik ders kitabında yer alan problemlerin, problem çözme stratejileri bakımından incelenmesi şeklindedir. Çalışma öncesinde yerli ve yabancı kaynaklardan, ders kitaplarından, internetteki konu ile ilgili projelerden rutin ve rutin olmayan problemler ve bunların çözümünde kullanılan stratejiler taranmıştır. Bu tarama sonucunda kaynaklarda en sık rastlanan 9 problem çözme stratejisinin çalışmada kullanılması uygun görülmüştür. Bunlar: Sistematik liste yapma, tahmin ve kontrol, diyagram çizme, bağıntı bulma, eşitlik veya eşitsizlik yazma, benzer problemlerin çözümünden faydalanma, geriye doğru çalışma, tablo yapma ve muhakeme etme stratejileridir.Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Onuncu sınıf Matematik Dersi kitabı incelenmiş ve betimsel içerik analizi yöntemi ile ilgili stratejileri ne ölçüde barındırdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Söz konusu kitapta bulunan örnek problemlerin tamamı, literatürde yer alan problem çözme stratejileri göz önüne alınarak incelenmiştir. Verilerin analizinde her bir stratejinin kullanımına ilişkin frekans tablosu oluşturulmuştur. Oluşturulan frekans tablosundan elde edilen bulgular araştırmacı tarafından çözümlenmiş, bulgular tablolar halinde sunulmuş ve gerekli yorumları yapılmıştır. Tablolarda her bir üniteye ilişkin problem çözme stratejilerine ne kadar yer verildiği gösterilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre ünite bazında en fazla tercih edilen problem çözme stratejileri sırasıyla Sayma ünitesinde `eşitlik veya eşitsizlik yazma stratejisi`, Olasılık ünitesinde `muhakeme etme stratejisi`, Analitik Geometri ünitesinde `diyagram çizme stratejisi`, Fonksiyonlarda İşlemler, Dörtgenler ve Çokgenler; İkinci Dereceden Denklemler ve Fonksiyonlar; Polinomlar, Çember ve Daire ve son olarak Geometrik Cisimler ünitesinde `eşitlik veya eşitsizlik yazma stratejisi` şeklindedir. Buna göre en çok kullanılan strateji eşitlik veya eşitsizlik yazma stratejisi olarak tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Problem çözme, problem çözme stratejileri, matematik ders kitabı.

The aim of this research is to examine the problems in the tenth grade mathematics textbook in terms of problem solving strategies. Prior to the study, routine and non-routine problems and strategies used to solve them were searched from domestic and foreign sources, textbooks and related projects on the Internet. As a result of this screening, it was found appropriate to use the 9 most common problem solving strategies in the study. These are: Systematic List, Estimation and Control, Diagram Drawing, Finding Correlation, Equality or Inequality Writing, Utilizing the Solution of Similar Problems, Working Backwards, Making Tables, Reasoning Strategies.In this research, document analysis method which is one of the qualitative research methods was used. The tenth grade mathematics book was examined and it was tried to determine the extent of the descriptive content analysis strategies. All the sample problems in this book have been examined by taking into account the problem solving strategies in the literature. In the analysis of the data, a frequency table was created for the use of each strategy. The findings obtained from the frequency table were analyzed by the researcher, the findings were presented in tables and necessary comments were made. The tables show how much problem solving strategies are given for each unit.According to the findings obtained from the research, the most preferred problem solving strategies on a unit basis are `equality or inequality writing` strategy in the order and selection unit, `reasoning strategy` in the probability unit, `equality or inequality writing strategy` in symmetries of functions and algebraic properties, resultant, inverse function and applications unit `diagramming strategy` in Analytical Geometry unit, ` equality or inequality writing strategy`, in Quadrants and Polygons unit, `equality or inequality writing strategy` in Second Order Equations and Functions; in Polynomials, in the Solution Sets of Polynomial and Rational Equations, Basic Elements of Circle, Angles, Tangent, Environment and Area, the Surface Areas and Volumes of Solid units strategy of writing equality or inequality in Bodies unit.Key Words : Problem solving, problem solving strategies, mathematichs textbook.