İnsuline bağımlı olmayan diabetes mellitusta erken nefropati tanısında idrar glikozaminoglikan düzeylerinin önemi

Abstract

ÖZET Klinik ve laboratuar bulguları ile tanıları daha önce konmuş, ancak çeşitli nedenlerle hastaneye yeniden başvurmuş tip II diabetli olgulardan, standart yöntemlerle proteinüri saptanmayan 45 kişilik grup, çalışma grubu olarak belirlendi. Olgular nefelometrik olarak mikroproteinüri saptanan ve saptanamayan iki gruba ayrılarak idrar GAG atılımları yönünden 30 kişilik sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırıldı. İdrar GAG düzeyleri DMB boya yöntemi ile spektrofotometrik olarak çalışıldı. Sonuçlar idrar kreatinine oranlanarak değerlendirildi. Nefelometrik olarak 0-1.9 mg/dl (22-200 mg/g kreatinin) arasında saptanan mikroalbumin düzeyleri negatif, üzerindeki değerleri ise pozitif kabul edilerek her iki grup GAP düzeyleri açısından kontrol grubuyla karşılaştırıldı. 68.03±37.74 mg/g kreatinin olarak saptanan mikroalbumin (+) grubun idrar GAG düzeyleri ortalaması 32.84±22.77 mg/g kreatinin olarak saptanan mikroalbumin (-) grubun idrar GAG düzeyleri ortalamasına göre anlamlı derecede yüksek bulundu. Her iki grubun ortalamaları kontrol grubunun 7.66±2.70 mg/g kreatinin ortalamasına göre anlamlı farklılık göstermektedir (p<0.0001). Mikroalbumin atılımı ile transferrin atılımı arasında kuvvetli bir korelasyon bulundu (p<0.001). Ancak nefelometrik olarak transferrin atılımı mikroalbumin atılımına üstünlük göstermemektedir. Mikroalbuminürik hastaların sadece %60'ında transferrinüri saptanırken %40 oranında transferrin atılımının henüz ortaya çıkmadığı gözlenmiştir. Retinopatili olgularda idrar GAG, mikroalbumin ve transferrin düzeyleri retinopati gelişmemiş olgulara göre belirgin olarak yüksek bulundu (p<0.05). Mikroalbuminürik hastaların %84'ünde retinopati saptanırken transferrinürik hastaların %93'ünde retinopati gözlendi. 46GAG atılımı ile plazma glukoz düzeyleri ve diastolik tansiyon arteriyel değerleri arasında zayıf bir ilişki saptanırken (p>0.05), mikroalbuminüri ile BMI arasında zayıf ilişki gözlendi (p>0.05). Metabolik kontrolün bir göstergesi olan glikozile hemoglobin (HbAıc) düzeyleri ile üriner GAG, mikroalbumin ve transferrin atılım oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamadı (p>0.05). HbAıc ile BMI arasında orta dereceli bir korelasyon bulundu (p<0.05). Yaş, cinsiyet, diabet periodu ve plazma kolesterol düzeyleri ile idrar GAG mikroalbumin ve transferrin atılım oranları arasında herhangi bir ilişki gösterilemedi. Sonuç olarak diabetli hastalarda glomeruler hasarın göstergesi olan proteinüri safhasından önce idrarda bazı ucuz ve kolay biyokimyasal tetkiklerin yapılmasıyla nefropatinin belki de çok erken olarak tesbit edilebileceğini söylemek mümkün olabilir. 47

SUMMARY In this study non-proteinuric fourty-five patients with noninsulin-dependent diabetes mellitus who had admitted to the Endocrinology Department of Dicle University for diabetic regulation were examined to evaluate if glomerular involvement in diabetic patients might be reflected by some anomalies in urine chemistry before microproteinuria onset. We evaluated urinary excretion of microalbumin and transferrin by nephelometric assay. The urinary excretion of total glycosaminoglycans (GAG) were assayed by dimethymethylene (DMB) binding method and the results were compared with the results of thirty - healthy individuals who were accepted as control group. All the results were evaluated as mg/g Creatinine. Microalbumin values between 0 and 1.9 mg/dl (or 22 and 200 mg/g Creatinine) were accepted as 'negative' and the values over 1.9 mg/dl were accepted as 'positive' for microalbuminuria. The urinary total GAG excretions of microalbuminuric and nonmicroalbuminuric diabetic patients were compared with the GAG excretion of normal controls. The mean values of total GAGs in nonmicroalbuminuric and microalbuminuric patients were found 32.84±22.77 mg/g Creatinine and 68.03±37.74 mg/g Creatinine respectively which were significantly higher than the control group's total GAGs of 7.66±2.70 mg/g Creatinine (p<0.001). There was a strong correlation between the urinary microalbumin and transferrin levels in the early diagnosis of diabetic nephropathy (p<0.001). We couldn't find that the excretion of transferrin was superior to the excretion of microalbumin by nephelometric assay. However we observed that 40% of the microalbuminuric patients had no excretion of transferrin in their urines. Urinary total GAGs, microalbumin and transferrin levels of the patients who had retinopathic complications were significantly higher than the nonretinopathic diabetic patients (p<0.05). We observed that 84% of the microalbuminuric and 93% of the transferrinuric patients had retinopathic changes. 48There was only a weak correlation between the urinary excretion of total GAGs and plasma glucose levels, total GAGs and diastolic blood pressure values and between microalbuminuria and body mass index (BMI) values (p>0.05). Glycosylated hemoglobin (HbAic) levels which is an indicator of metabolic control didnot correlate with the excretions of total GAGs, microalbumin and transferrin (p>0.05). There was a moderate correlation between HbAic levels and body mass index values (p<0.05). We couldn't find any correlation between the urine chemistry and diabetic period, plasma cholesterol levels, age and the sexuality of the patients. As a result, it may be said that there is some inexpensive and easy applicable assays for the determination of the nephropathic changes in diabetic patients before proteinuria onset. 49